فعالیت های سیاسی امارت اسلامی در سال ۲۰۱۹ میلادی / بخش دوم

قاری عبدالستار سعید

نشست های مشورتی بین الافغانی :

نشست های تفاهمی طالبان با جهت های مختلف سیاسی افغانستان نیز از موضوعات مهم و داغ سال گذشته بود. اولین نشست بزرگ تفاهم بین الافغانی به تاریخ ۵ فبروری در مسکو، پایتخت کشور روسیه برگزار شد. جامعه افغانان مقیم مسکو میزبان این کنفرانس بود. هیئت ده نفری طالبان به سرکردگی شیر محمد عباس ستانکزی درین کانفرانس اشتراک نمود، از کابل به شمول حامد کرزی، یونس قانونی، حنیف اتمر، محمد محقق، اسماعیل خان، قطب الدین هلال و زلمی رسول چهل تن از چهره های سیاسی کشور حضور داشتند. نمایندگان مهاجرین از پاکستان و اعضای احزاب مهم سیاسی نیز به مسکو آمده بودند. این کنفرانس دو روز دوام کرد.

تمام اشتراک کننده گان مجلس اتفاق داشتند که باید اشغالگران از افغانستان خارج و نظام اسلامی در کشور حاکم گردد، قانون اساسی تعدیل شود، نهادهای دولتی نیاز به تغییرات عمیق دارد، افغانستان خانه مشترک همه افغان هاست و هیچ گروهی به زور نمی تواند حکومت کند. در پایان مجلس، قطعنامه نُه (۹) ماده یی صادر شد، که دران بر خروج قوای خارجی و تشکیل نظام اسلامی تاکید شده بود. همچنان اشتراک کنندگان خواهان تکرار اینگونه مجالس شدند.

در ماه اپریل، آوازه ها در مورد برگزاری نشست دیگری بین الافغانی در قطر پخش شد. یک نهاد قطری به نام «مرکز مطالعات بشری و منازعات انستیتوی دوحه» میزبانی این نشست را به عهده گرفته بود و قرار بود که نشست به تاریخ ۲۰ اپریل برگزار می شد. طالبان اعلان آمادگی کامل برای اشتراک درین نشست نموده، لیست متوازن اشتراک کننده گان را نیز نشر نمودند. اما جهت مقابل به ویژه مقامات ارگ که ظاهرا لاف از صلح می زنند، عملا به تخریب این فرصت تفاهم آغاز کردند. نخست دست به تعیین و لغو هیئت اشتراک کننده زدند، سپس شرایط و خط های سرخ را به میان آوردند و زمانی که دو روز به برگزاری نشست مانده بود، هیئت دو و نیم صد نفری اشتراک کننده گان را پخش کردند، که نه با حال و محل نشست قطر مناسب بود و نه هم امکان داشت که پذیرفته می شد. به فردای آن، منتظمین نشست قطر اراده داشتند طیاره را روان بکنند، تا اشتراک کننده گان را از کابل انتقال بدهند، مقامات کابل مخالفت خود را با این روند صلح خواهانه به صراحت اعلان کردند. همان بود که سلطان برکات، مهتمم این کنفرانس از به تعویق انداختن این نشست خبر داد. اما طالبان با شخصیت های که از کشورهای مختلف به قطر رسیده بودند، ملاقات های مفید نمودند و مقامات ارگ با سبوتاژ کردن این فرصت صلح، دشمنی خود با پروسه صلح را برای همگان روشن ساختند.

به تاریخ ۲۷ ماه می، دولت روسیه اعلان کرد که کانفرانسی را به مناسبت صد سالگی روابط افغانستان – روسیه برگزار می کند. اعضای دفتر سیاسی قطر و شماری از سیاستمداران از کابل به این کانفرانس دعوت شده بودند. هیئت چهارده نفری طالبان به سرکردگی معاون سیاسی امارت اسلامی ملا برادر آخند از قطر به مسکو رفت و دران جا پس از اشتراک در نشست صد سالگی روابط افغانستان – روسیه، به تاریخ ۲۸ و ۲۹ می با شخصیت های افغانی به شمول حامد کرزی و عطا نور نشست نمودند. در اعلامیه مشترک آن نشست آمده بود که «هر دو جانب بر آتش بس، مصئونیت زندگی مردم ملکی، مسائل مربوط به زندانیان، خروج نیروهای خارجی از افغانستان، جلوگیری از مداخله خارجی ها، استحکام نظام اسلامی، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی، تحکیم وحدت ملی، حقوق زنان و دیگر مسائل زیادی بحث های عمیق و مفید نمودند».

نشست سوم تفاهم بین الافغانی به تاریخ ۷ و ۸ جولایی در دوحه انجام یافت. درین نشست حدود ۳۵ نفر از کابل اشتراک کردند که بر علاوه از چهره های سیاسی، شماری از نمایندگان نهادهای مدنی و رسانه ها نیز اشتراک نمودند. در این نشست دو روزه روی مسائل گوناگون بحث های عمیق صورت گرفت و در پایان، قطعنامه هشت ماده یی مشترک نیز صادر شد. هر دو جانب تاثرات خوب خود را در مورد کانفرانس اظهار نمودند و چنان معلوم می شد که منطق و استدلال طالبان در جریان مجلس برتری داشت. زیرا یکی از اشتراک کننده گان کابل نادر نادری گفت که رفقای آن ها نیز طرفدار طالبان شدند.

بر علاوه از نشست های مذکور بین الافغانی، طالبان با چهره های سیاسی و مدنی کشور مجالس و ملاقات های دیگری نیز داشتند. در جریان سال، نمایندگان احزاب مختلف سیاسی و فعالان مدنی به قطر رفتند و با طالبان دیدند. ازان جمله به تاریخ ۹ نومبر، فعالان صلح کابل هر یک اسماعیل یون، نظر محمد مطمئن، شفیع اعظم، فیض محمد زلاند، ولی الله شاهین، اسدالله وحیدی، خیرالله شینواری و چند تن دیگر به قطر رفتند و چند روز با طالبان مشغول گفتگو بودند، با اعضای دفتر قطر نشست های مکرر نمودند و در مجلس اخیر، ملا برادر آخند نیز شرکت نمود.

در هفته اول ماه نومبر، خبر برگزاری نشست بین الافغانی در کشور چین داغ بود. در ماه سبتمبر، کشور چین در اثنای سفر ملا برادر آخند به آن کشور تقاضا کرده بود که می خواهد نشستی همانند نشست مسکو دائر کند. طالبان موافقه نمودند. اما بعدا عدم موافقه مقامات کابل بر سر لیست اشتراک کننده گان، سبب عدم برگزاری این نشست شد. به هر حال، سال گذشته از لحاظ نشست های تفاهم بین الافغانی سال کم سابقه ای بود، که از نگاه آگاهان تاثیر مثبت در عرصه صلح و نزدیک شدن موقف ها داشت.