نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
مقدمه اشغال یکی از پدیده‌های تاریخی است که در طول قرن‌های مختلف به وقوع پیوسته و بر سرنوشت ملت‌ها تأثیر گذاشته است. اشغال به معنای تصرف ناعادلانه و غیرقانونی یک سرزمین یا کشور توسط یک قدرت دیگر است. اشغالگران معمولاً با استفاده از نیروی نظامی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، سعی در إعمال سلطه و کنترل خود بر مردم و منابع اشغال‌شده دارند. اشغال یکی از بزرگترین جنایات علیه بشریت است که باعث نقض حقوق بنیادین ملت‌ها، آزادی، استقلال، حاکمیت و خودبستگی آنها می‌شود. اشغال همچنین منجر به رنج، ظلم، ستم، فقر، بی‌عدالتی، تبعیض، زورگویی، سرکوب، خشونت، جنگ، کشتار، آوارگی، تبعید و تخریب می‌شود. عوامل اشغال می‌توانند متنوع و متغیر باشند؛ اما مهم‌ترین عامل آن، طمع و حرص اشغالگران به منابع و موقعیت‌های استراتژیک اشغال‌شده است. در این مقاله، ما قصد داریم با بررسی مفهوم، چگونگی، مذمت و پیامدهای اشغال، به تحلیل، نقد و بررسی آن بپردازیم.
تعریف اشغال
اشغال به معنای تصرف ناعادلانه و غیرقانونی یک سرزمین یا کشور توسط یک قدرت دیگر است. فرهنگ فارسی معین | واژه‌یاب: معنای اشغال | بنابر تعریف فوق، اشغال امر مذموم می‌باشد و می‌باید آن را مذموم شمرده و از آن برحذر بود؛ چون مذمت اشغال به این معنی است که اشغال یک کشور یا یک سرزمین توسط یک قدرت خارجی را محکوم و نکوهش کنیم. مذمت اشغال نشان‌دهندهٔ احترام به حقوق بشر، حاکمیت ملی، خودبستگی و آزادی ملت‌ها است. مذمت اشغال همچنین بیانگر انزجار از ظلم، ستم، تبعیض، خشونت و تخریبی است که اشغالگران به مردم و منابع اشغال‌شده وارد می‌کنند. مذمت اشغال یک واکنش اخلاقی، سیاسی و اجتماعی است که می‌تواند منجر به مقاومت، انقلاب، جنگ آزادی‌بخش و استقلال شود.
سخنان برخی دانشمندان در مورد اشغال
دانشمندان مسلمان: ۱. ابن خلدون: ابن خلدون، تاریخ‌نگار و جامعه‌شناس عرب، در کتاب معروف خود «مقدمه ابن خلدون»، اشغال را یکی از عوامل تحلیل و تضعیف تمدن‌ها دانسته و بر این باور بوده که تمدن‌های اشغال شده، باید با توکل بر خدا و توسل به علم و فرهنگ خود در برابر اشغالگران مقاومت کنند؛
۲. ابن سینا: ابن سینا، پزشک و فیلسوف ایرانی در کتاب شفا، اشغال را یکی از موانع رشد علم و فلسفه می‌دانسته و معتقد بوده که دانشمندان مسلمان باید با حفظ و انتقال آثار علمی و فلسفی خود از فرهنگ و تمدن‌اسلامی دفاع کنند؛ ۳. خواجه نصیرالدین طوسی: خواجه نصیرالدین طوسی، ریاضی‌دان و فیلسوف ایرانی در کتاب اخلاق ناصری، اشغال را یکی از علل بروز فساد و ظلم در جامعه می‌شمارده و پیشنهاد می‌دهد که دانشمندان مسلمان با ایجاد حکومت‌های عادلانه و مشارکت در امور سیاسی و اجتماعی از اشغالگران جلوگیری کنند؛ ۴. شیخ بهائی: شیخ بهایی، همه‌چیزدان و شاعر ایرانی در کتاب جواهر العلوم، اشغال را یکی از نتایج بی‌عدالتی و بی‌اخلاقی حاکمان می‌دانسته و تأکید می‌کند که دانشمندان مسلمان باید با ارتقاء سطح علمی و اخلاقی خود و مردم از اشغالگران مقابله کنند.
دانشمندان غیرمسلمان
۱. نلسون ماندلا، رهبر آزادی‌خواه و رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی: «اشغال کشورهای دیگر توسط قدرت‌های خارجی یکی از بزرگترین نقض حقوق بشر و حاکمیت ملی است. این کار باعث رنج و ظلم بر مردم بی‌گناه، تخریب فرهنگ و تاریخ و ایجاد ناامنی و تنش در منطقه می‌شود»؛ (بی‌بی‌سی فارسی، بازی بزرگ جدید؛ تغییر در نحوه‌ی رقابت قدرت‌های جهانی در افغانستان) ۲. چارلز دی‌گاول، رهبر مقاومت فرانسوی و رئیس جمهور سابق فرانسه: «اشغال کشورهای دیگر توسط قدرت‌های خارجی یکی از بزرگترین خطاهای سیاست خارجی و استراتژیک است. این کار باعث می‌شود که قدرت‌های خارجی به جای دوستی و همکاری با مردم و حکومت‌های محلی با مقاومت و نفرت و مشکلات بی‌شمار روبرو شوند». (خاطرات جنگی، چارلز دی گارول)
سخنان برخی سیاسیون در مورد اشغال افغانستان توسط شوروی و آمریکا ۱. رونالد ریگان، رئیس جمهور سابق آمریکا: «اشغال افغانستان توسط شوروی یکی از بزرگترین جنایات علیه بشریت در قرن بیستم بود. شوروی با استفاده از بمب‌های نابودکننده، مواد شیمیایی و بیولوژیک، مردم بی‌گناه افغانستان را کُشت و کشور را ویران کرد»؛ (این مقوله از سخنرانی رونالد ریگان در ۱۶دلو ۱۳۶۴ (۵ فوریه ۱۹۸۶) در مقابل کنگره آمریکا گرفته شده است؛ ویکی‌پدیا.) ۲. برنی سندرز، سناتور آمریکا: «اشغال افغانستان توسط آمریکا یکی از بزرگترین خطاهای سیاست خارجی آمریکا در قرن بیست‌ویکم بود. آمریکا با حمایت از حکومت‌های فاسد و فشار بر مردم افغانستان، کشور را به جنگ داخلی و ظلم و ستم دچار کرد»؛ (این مقوله از برنی سندرز، سناتور دموکرات ایالت ورمونت و نامزد سابق حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است. او این جمله را در ۱۶آوریل ۲۰۲۱ در یک توییت به مناسبت خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نوشته است.)
دیدگاهها بسته است.