کانفرانس‌های صلح چگونه باید دائر شود؟

سخن روز:

چند روز پیش، این موضوع در رسانه ها داغ بود که به زودی کانفرانس اهم و سرنوشت سازی در مورد افغانستان در ترکیه دائر می گردد، که بر علاوه از جهت های دخیل در معضل افغانستان، جهت های مطرح منطقه و جهان نیز دران اشتراک می ورزند. این کنفرانس که آوازه ها در مورد آن از هفته ها داغ بود و حتی از سوی اداره کابل طرح ها و هیئت های مختلف نیز برای آن مطرح شده بود، اما با همه سروصداها دائر نشد. بیائید اینجا پس منظر این کانفرانس را دریابیم که از کجا آغاز شد و سبب عدم برگزاری آن چه بود.

اداره پیشین ایالات متحده امریکا به رهبری دونالد ترامپ به این شهرت داشت که گام های مهم در سیاست های جهانی را به تنهای اتخاذ می کند و هماهنگی در سطح منطقه را لازم نمی دانند. اما اداره جو بایدن بالعکس می خواهد در هر مسئله مهم با مشوره و هماهنگی با جهت های ذیدخل و موثر اقدام می کند.

چون موضوع افغانستان از موضوعات مهم برای اداره جو بایدن است، مقامات امریکایی می خواهند همزمان با خروج نیروهای خود پروسه حل مسئله افغانستان را نیز با هماهنگی با جهت های مطرح منطقه تسریع بخشند، تا به جهانیان نشان بدهند که از افغانستان بی دستاورد خارج نشده اند. چند مدت پیش، وزیر خارجه امریکا انتونی بلینکن نامه ای به رئیس اداره کابل اشرف غنی نوشته بود، که در بند اول آن نامه آمده بود که ایالات متحده امریکا از سازمان ملل متحد خواسته است وزیران خارجه و نمایندگان خاص روسیه، چین، پاکستان، ایران، هندوستان و ایالات متحده را گرد هم آورد، تا خط مشی مشترک برای کمک با پروسه صلح افغانستان ایجاد کنند.

موضوع نشست ترکیه از همین اراده مقامات امریکایی نشئت کرد و گفته می شد که این کنفرانس مهم که بر علاوه از جهت های جهانی و منطقوی، جهت های مختلف افغانی نیز دران اشتراک می کنند، در وسط ماه اپریل در ترکیه دائر می شود.

اما نقطه ضعف طرح این کنفرانس این بود که پلان و نقشه تدویر آن را جهت امریکایی به دوش خود گرفته بود. چقدری که جهت امریکایی و اداره کابل در مورد این کانفرانس سرگرم بودند، امارت اسلامی آنقدر دلچسپی نشان نداد. نتیجه اش این شد که تلاش های یکطرفه جهت امریکایی برای تدویر این کانفرانس ناکام شد و کانفرانس بر وقت خود دائر نشد.

این تجربه نشان داد هر گامی که برای صلح برداشته می شود یا نشست و کانفرانسی دائر می گردد، باید یکطرفه نباشد. جهت امریکایی چنانکه نتوانسته است طرح خود را توسط فشار نظامی بر امارت اسلامی تحمیل کند، توسط فشار سیاسی هم نمی تواند گام های یکطرفه بردارد. اگر در آینده کانفرانسی برای صلح در نظر گرفته می شود، باید زمان، مکان، موضوع و دیگر مشخصات و جزئیات آن با تفاهم و هماهنگی هر دو طرف تعیین شود، تا کامیاب گردد.