پرسش ها و پاسخ های شرعی / بخش نهم

تحقیق، اصدار و فتوی : مفتی ابو یاسر // ترجمه : مفتی حبیبی

فروختن و گرفتن خوناب یا پلاسما (Blood Plasma)

الاستفتاء : محترم مفتی صاحب ! در پلاسما تراپی (plasma therapy) از بیماران شفایاب شده از کرونا، خون گرفته می شود و سپس پلاسمای که ازان جدا می شود، به بیمارانی که حالت شان خطرناک باشد، انتقال داده می شود.

پلاسما در اصل بخش شفافی از خون می باشد که با جدا کردن از خلیات خون به دست می آید. در پلاسما، آنتی بادی (Antibody) و دیگر انواع پروتین شامل می باشد، درین روزها، کسانی که از کرونا شفایاب شده اند می خواهند با استفاده از حالت بیماران کرونا، پلاسمای خود را بر آن ها بفروشند. آیا خرید و فروش پلاسما جائز است یا نه ؟

الجواب: حامدا و مصلیا و بعد :

اصلا حکم خرید و فروش پلاسما مثل حکم خرید و فروش خون انسان هاست. چنانکه خرید و فروش خون انسان ها، همانند خرید و فروش سائر اعضای بدن انسانی ممنوع است، خرید و فروش پلاسما نیز ممنوع است. البته؛ اگر کسی خون یا پلاسمای خود را برای کسی عطیه می کند، جائز است. اما اگر یک بیمار بسیار ضرورت به پلاسما داشته باشد و رایگان پیدا نتواند، پس برای وی خریدن پلاسما جواز دارد، اما برای فروشنده به هیچ صورت روا نیست. والله تعالی اعلم و علمه اتم و احکم.

ثانیا : یجوز نقل العضو من جسم إنسان إلی جسم إنسان آخر ، ان کان هذا العضو یتجدد تلقائیا، کالدم والجلد، یراعى فی ذلک اشتراط کون الباذل کامل الأهلیه ، وتحقق الشروط الشرعیه المتبره.

سابعا: وینبغی ملاحظه : أ َّن الاتفاق على جواز نقل العضو فی الحالات التی تم بیانها، مشروط بأن لا یتم ذلکبواسطه بیع العضو . إذلا یجوز إخضاع أعضاء الانسان للبیع بحال ما.

قرارات مجمع الفقه الاسلامی، رقم القرار:۲۶

آیا مجاهد پول زکات را بر اولاد خود خرج می تواند ؟

الاستفتاء : من یک مجاهد هستم، یک شخصی ده هزار افغانی از پول زکات را برای من داد و گفت این را بر مجاهدین صرف کن و یا چیزی برای آن ها بخر. حالا خودم نادار هستم و در خانه هم پول ندارم. آیا من این پول را بر اولاد خود خرج می توانم ؟ بینوا توجروا

الجواب: حامدا و مصلیا و بعد : اگر گیرنده خودش مجاهد و فقیر باشد، و یا صاحب زکات برایش گفته باشد هر جایی که بخواهی خرج کن، و این شخص فقیر باشد، پس بر خودش خرج می تواند، و الا فلا.

فی البحر الرائق : ۲\۴۲۶  وفی الظهیریه: رجل دفع زکاه ماله إلى رجل وأمره بالأداء فأعطى الوکیل ولد نفسه الکبیر أو الصغیر أو امرأته وهم محاویج جاز، ولا یمسک لنفسه شیئا، ولو أن صاحب المال قال له: ضعه حیث شئت له أن یمسک لنفسه اهـ

فی الفقه الاسلامی و ادلته ۳\۱۹۷۶:وللوکیل ان یدفع الزکوه لولده الفقیراوامرأته الفقیره اذالم یامره بالدفع الی شخص معین ،ولایجوز له ان یأخذالزکوه لنفسه الا اذاقال له الموکل : ضع حیث شئت .والله تعالی اعلم.

مصافحه با یک دست :

الاستفتاء : محترم مفتی صاحب ! حالا میان مردم رواج شده است که با یک دست مصافحه  و احوال پرسی می کنند. آیا مصافحه با یک دست در اسلام جواز دارد ؟ زیرا بعضی ها استدلال می کنند که مصافحه با یک دست باکی ندارد ؟ (المستفتی متوکل)

الجواب : حامدا و مصلیا و بعد : مصافحه یا احوال پرسی با هر دو دست سنت است. مصافحه با یک دست اگر به سبب عذر باشد باکی ندارد، و اگر به سبب تکبر باشد، چگونه که تکبر حرام است، هر آن عملی که نمایانگر تکبر باشد نیز در اسلام جا ندارد. همچنان مصافحه با یک دست شعار یا عادت کافران است، بناءً یک مسلمان در اثنای مصاحفه با مسلمان دیگر، از دادن یک دست خودداری کند.

قوله : (الأخذ بالید) اللام فیه للجنس. فلاتثبت الوحده، والحق فیه أن مصافحته ﷺ ثابته بالید و بالیدین، إلا أن المصافحه بید واحده لما کانت شعار أهل الأفرنج وجب ترکه لذلک. الکوکب الدری (۳/۳۹۲،  ندوه العلماء لکهنو):

وفی مجمع الانهر والسنه فی المصافحه بکلتا یدیه. کتاب الکراهیه باب احکام النظر  و هکذا فی ردالمحتار وغیرهما والسنه ان تکون المصافحه بکلتایدیه وبغیرحائل من ثوب اوغیره وعنداللقاء بعدالسلام . والله تعالی اعلم