فرمودات نبوی صلی الله علیه وسلم در مورد خوارج و فقه و فوائد آن /بخش دوم

بخش اول مقاله را با کلیک بر اینجا بخوانید

حدیث چهارم :

امام احمد، امام ترمذی و امام ابن ماجه با اسناد خود از سعید بن جهمان روایت می کنند، که فرمود :

کُنّا نُقاتل الخوارجَ، وفِینا عبدالله بن ابی أَوْفی، وقد لَحق غُلام له بالخوارج، وهم من ذالک الشَّطِّ ونحن من ذا الشّط فنادیناه: أبافَیْروز، أَبافَیْروز، وَیحک هذا مولاک عبدالله بن أبی أوفی قال :نِعم الَّرجل هو لو هاجر؛قال: مایقول عَدُوّالله؟ قال قلنا یقول: نعم الرجل لوهاجر؛ قال فقال: أهِجرهٌ بعد هجرتِیْ مع رسول الله صلَّی الله علیه وسلم؟ ثم قال: سمعتُ رسولَ الله صلی الله علیه وسلم یقول: طُوبی لِمن قتلهم وقتلوه – (مسند امام احمد، رقم ۱۹۴۹).

ترجمه : ما با خوارج می جنگیدیم، عبدالله بن ابی اوفی – رضی الله عنه – نیز با ما بود. یک غلام او به صف خوارج پیوست. ما در یکطرف بودیم و آن ها در طرف دیگر. ما به او صدا کردیم : ابا فیروز، ابا فیروز. هلاک شوی، اینست مولای تو عبدالله بن ابی اوفی (یعنی به این طرف بیا) . اما آن غلام (که خارجی شده بود) گفت : عبدالله مرد خوبی است، اما اگر هجرت می کرد. عبدالله گفت : این دشمن خدا چه می گوید ؟ ما گفتیم که چنین می گوید. او گفت : آیا پس از هجرت با رسول الله – صلی الله علیه و سلم – هجرت دیگری است ؟ سپس فرمود : من از رسول الله – صلی الله علیه و سلم – شنیده ام : مژده باد کسی را که آن ها را کشت و آن ها او را کشتند.

فوائد حدیث :

• ۱ : خوارج تمام آن مناطقی را که از سلطه شان بیرون باشد دارالحرب می دانند و هجرت ازان مناطق را بر مسلمان ها فرض می دانند و کسی که هجرت نکند او را مجرم می پندارند. بنا برین آن غلام خارجی بر صحابی جلیل القدر طعن کرد.
• ۲ : مزیت بزرگ کسی را است که آن ها را بکشد و  بدست آن ها شهید شود.

حدیث پنجم :

ابو داؤد، ابن ماجه و احمد بن جنبل – رحمهم الله – با اسناد خود از ابوسعید خدری و انس بن مالک – رضی الله عنهما – نقل می کنند، که رسول الله – صلی الله علیه و سلم – فرمود :

سَیکُون فِی أُمّتی إختلاف و فُرقهٌ’ قومٌ یُحسنونَ القِیل ویُسِیئُون الفِعلَ’ یَقرؤُون القُرآن لایُجاوز تراقیهم’ یَحقِر أحدکم صَلاتُه مع صلاتِهم وصیامُه مع صِیامهم’ یَمرُقون من الدین کما یمرُق السّهم من الَرمیَّه ’ لایرجعون حتى یرتدُّ السهم على فُوقه هم شرُّالخلق والخلیقهِ طُوبى لمن قتلهم وقتلوه یدعون إلى کتاب الله ولیسوا منه فی شئٍ’ من قاتلهم کان أولى بِالله منهم.

(مسند امام احمد ج ۳ ص ۲۲۴، سنن ابی داوود ج ۲ ص ۳۰۸ و سنن ابن ماجه ص ۱۷۵).

و عن إبن عمر أن رسول الله صلی الله علیه وسلم قال:الفتنه ههنا من حیث یطلع قَرْن الشیطان وأشار بیده نحوَالعِراق.

(صحیح البخاری ج ۲ ص ۶۲۳، صحیح المسلم ج ۲ ابواب الفتن و اشراط الساعه، مسند امام احمد ج ۲ ص ۱۲۱).

ترجمه : زود است که در امت من اختلاف و پراکندگی پیدا شود. قومی ظاهر می شود که گفتار شان زیبا و کردار شان زشت می باشد. قرآن را می خوانند، اما از گلوی شان پایان نمی رود، یکی از شما نماز خود را از نماز آن ها و روزه خود را از روزه آن ها حقیر می داند. اما از دین چنان خارج می شوند چنانکه تیر از نزد شکاری. دوباره به دین داخل نمی شوند تا اینکه تیر به محل خروج خود برنگردد (یعنی چنانکه این کار امکان ندارد، دخول دوباره آن ها به دین نیز ممکن نیست). آن ها بدترین مخلوق اند. مژده باد کسی را که با آن ها جنگید. او بسیار لائق است در نزد الله تعالی از آن ها (زیرا او بر حق است).

ابن عمر – رضی الله عنهما – از رسول الله – صلی الله علیه و سلم – روایت می کند، که فرمود : فتنه اینجا می باشد، از جای که شاخ شیطان نمودار می شود، و با دست خود به جانب عراق اشاره نمود.

فوائد حدیث :

• ۱ : «قومٌ یُحسنونَ القِیل ویُسِیئُون الفِعلَ» این صفت مشترک خوارج سابقه و امروزی است که صادق و مصدوق – صلی الله علیه و سلم – چهارده قرن پیش بیان نموده بود. چقدر مبنی بر حقیقت است. خوارج همیشه به زبان چیزی می گویند که با رفتار و کردار شان مطابقت ندارد. آن ها همواره برای فریب دادن مسلمان ها خود را چنان جلوه می دهند گویا همان ها نجات دهنده کشتی امت اسلامی هستند، حال اینست که خنجری بر کمر امت اسلامی هستند.
• ۲ : «یَقرؤُون القُرآن لایُجاوز تراقیهم» یعنی آن ها قرآن را قرات می کنند، اما بر آن عمل نمی کنند. زیرا قرآن از گلوی آن ها پایان نرفته است.
• ۳ : «یَحقِر أحدکم صَلاتُه مع صلاتِهم وصیامُه مع صِیامهم»  – این کلمات در روایات به دو گونه نقل شده است. اول اینکه : شما نماز و روزه های خود را در برابر نماز و روزه های آن ها بسیار سبک می دانید، زیرا آن ها بسیار عبادتگذار می باشند و عبادات را به گونه کامل ادا می کنند. دوم اینکه : «یحقرون صلاتکم مع صلاتهم وصیامکم مع صیامهم» یعنی آن ها نماز و روزه شما را در برابر نماز و روزه های خود سبک می دانند. زیرا آن ها شما را مسلمان نمی دانند. این واقعیت ها را ما امروز مشاهده می کنیم.
• ۴ : «یَمرُقون من الدین» – یمرقون از باب نصر ینصر صیغه فعل مضارع است. اینجا فعل ماضی آورده نشده، زیرا آن ها از دین بیرون نشده اند، اما انجام شان خروج از دین است. زیرا مرگ کسانی را مباح می دانند که شرعا حرام قطعی است. آن ها اموال و نوامیس مردم را که شرعا حرام است حلال می دانند و بنا بر مقتضای اصل «تحلیل حرام و تحریم حلال» آخر الامر کافر می شوند.
• ۵ : رسول الله – صلی الله علیه و سلم – در حدیث ابن عمر – رضی الله عنهما – به طرف عراق اشاره نموده است که ازان طرف فتنه ظاهر می شود. این عراق است که در طول تاریخ، مرکز رهبری فتنه ها بوده است.