جهاد معاصر افغانستان از نگاه شریعت/ آزادی بیان، رسانه های اجتماعی و نسل جوان

مفتی عبدالله رشاد // ترجمه : حبیب زاده

رسانه های اجتماعی و اصول و ضوابط استعمال شرعی آن برای نسل جوان :

آزادی بیان برای انسان ها ارزش حیاتی دارد. با آزادی بیان مردم می توانند صدای شان را به حاکمان برسانند، صدای مظلومیت را بلند کنند، حق خواهی کنند، حق را بیان نمایند و باطل را رد کنند.

آزادی بیان نقش سازنده ای در ساختار جامعه دارد. با آزادی بیان می توان به سوی حق دعوت داد و جامعه را از بدی و فساد نگه داشت. از همین سبب قانون اسلامی آزادی فکر و بیان را اهمیت خاصی داده و برای هر انسان حق داده است که برای به دست آوردن حقوق خود، ابراز نظر نماید. در قانون بین المللی حقوق بشر نیز آزادی بیان به رسمیت شناخته شده است.

اما این اهداف علیا زمانی به دست می آید که آزادی بیان در چوکات اصول و قوانین به کار برده شود.

دموکراسی غربی و جامعه اسلامی :

اما آزادی بیان که بر آن دموکراسی غربی می بالد، مشکلات زیادی را در جامعه اسلامی به بار آورده است. اصلا اسلام می خواهد جامعه را بر اصل سود و زیان استوار بسازد. اگر زیان یک چیز بیش تر از سود آن باشد، شریعت به اساس قانون «وَإِثْمُهُمَا أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا» ازان منع می نماید. هرچه در دموکراسی غربی، انسان برای هر قانون بر اساس عقل خود حدود و اصول مقرر می کند.

این حدود و اصول ممکن در غرب قابل عمل و اعتبار باشد، زیرا آن ها دوست دارند طبق خواهشات نفسانی زندگی کنند. آن جا محدودیت های اسلامی وجود ندارد. اما آزادی بیان که آوردهء دموکراسی یا دموکراسی غربی می باشد، در جامعه اسلامی گاهی با دین و گاهی با ناموس و عنعنات تصادم می کند. از همینست که ما می بینیم بیش ترین مشکلات دران بخش های جهان اسلام وجود دارد که دموکراسی غربی به آنجا وارد شده باشد.

در افغانستان نیز، با آغاز اشغال، چنان سیستم نوکاری در کشور ما تحت عنوان دموکراسی تحمیل کرده شد، که اینست با گذشت بیست سال، تا هنوز در جامعه جا پیدا نکرده است. یکی از اجزای آن آزادی بیان بود. تلویزیون ها، رادیوها، روزنامه ها، مجلات و رسانه های اجتماعی، چیزهای را به حمایت از اشغال در جامعه افغانی پخش کردند که کاملا خلاف باورها و معنویت جامعه ما بود.

رسانه های اجمتاعی و آداب و اخلاق اسلامی :

آزادی بیان، خواه به زبان باشد یا قلم، باید با ملحوظ داشتن شرایطی انجام یابد، که از سوی شریعت تعیین شده است. مثلا : با استفاده از آزادی بیان، اهانت کردن کسی، تحقیر کردن کسی، دروغ گفتن، بهتان بستن به کسی و تهدید کردن ارزشهای کسی، این همه حرام است. زیرا رسول الله – صلی الله علیه وسلم – فرموده است : مسلمان (خوب) کسی است که مسلمانان دیگر از دست و زبان او، سالم بمانند. در حدیث بخاری شریف می آید : دشنام دادن به مسلمان فسق است و مرتکب آن فاسق است، و به اساس حکم فقهی؛ گواهی فاسق قبول نیست.

در روایت دیگری می آید که همه چیز مسلمان بر مسلمان حرام است. خونش حرام است، مالش حرام است و ناموسش حرام است. فیض القدیر ۸۴/۴

و خداوند متعال می فرماید : وَالَّذِینَ یُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَیْرِ مَا اکْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِینًا – الاحزاب ۵۸

ابن حجر الهیثمی رحمه الله می گوید : خواندن شعری که دران بدی مسلمان بیان شده باشد، اگر چه آن بدی دران شخص موجود هم باشد، و نیز آن شعری که دران فحش و دروغ گفته شده باشد، از جمله کبائر است. وی می گوید : شاهدی چنین شخص قبول نیست – الزواجر ص ۶۶۲

در دوران خلافت عمر فاروق – رضی الله عنه – قیس بن عمرو النجاشی یک کسی از بنی عجلان را هجو کرد، آن شخص نزد حضرت عمر – رضی الله عنه – شکایت کرد. حضرت عمر – رضی الله عنه – پس از تحقیق به نجاشی گفت : اگر بار دیگر چنین کاری کرده بودی، زبانت را می کشم – المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام ۱۷/۲۴۶

علامه مناوی – رحمه الله – می گوید : بد گفتن مسلمان، خواه راست باشد یا دروغ، حرام است. فیض القدیر ۷/۲

از روایات فوق به وضوح دانسته شد که شریعت برای آزادی بیان، اصول و ضوابط واضح دارد. پس مسلمان باید در فیسبوک، تویتر، انستاگرام و سائر رسانه های اجتماعی؛ حدود، اصول و اخلاق اسلامی را با زبان و قلم خود رعایت کند.

نسل جوان و مشکلات رسانه های اجتماعی :

اشغالگران برای دفاع از اشغال مبرهن خود، پست ترین طبقه جامعه را بر ملت ما مسلط کردند. در عرصه نظامی، ملیشه های کثیفی را به نام اربکی ها ساختند، که بر اثر اوج وحشت های شان منفور همگان شده اند. در عرصه فرهنگی، کسانی را برای بدنام ساختن مجاهد و طالب گماشتند، که برای امتیازات مادی حتی از ناموس خود هم گذشتند. آن ها در تلویزیون ها، رادیوها، روزنامه ها، مجلات و رسانه های اجتماعی، آنقدر از اشغال دفاع کردند، که خود امریکایی ها هم نکرده بودند. آن ها در دفاع از اشغال، از مرزهای شریعت عبور کردند و با مطلق مجاهد، ملا و طالب خصومت گرفتند، حتی از نگاه معنوی، کاملا مسخ شدند.

ما و شما شاهد هستیم که هرگاه اشغالگران مردم ملکی، زنان، کودکان، عروسی ها، جنازه ها، مساجد و مدارس را بمبارد می کردند و تصاویر خون آلود آن ها را نشر می شد، ایشان باز هم در دفاع از اشغالگران، جنایات آن ها را توجیه می کردند و زنان و کودکان رنگین به خون را، طالب و تروریست نشان می دادند.

به تاریخ ۱۲ می سال جاری میلادی، هرگاه بر یک زایشگاه در کابل حمله شد، این اربکی های فیسبوکی فی الفور و بدون تحقیق، طالبان را متهم کردند. با اینکه ملیشه های داعشی مسئولیت آن را به دوش گرفتند، اما ایشان باز هم بر ضد طالبان پروپاگند می کردند. زیرا دشمن اصلی ایشان طالب و مجاهد است.

ابن خطل و قتل او زیر غلاف کعبه :

رسول الله – صلی الله علیه و سلم در روز فتح مکه عفو عمومی اعلان نمود. امام بخاری رحمه الله روایت می کند، انس بن مالک رضی الله عنه می گوید : رسول الله – صلی الله علیه و سلم – در روز فتح مکه در حالی داخل مکه شد که کلاه جنگی را هنوز به سرش داشت. هرگاه کلاه را برداشت، کسی برایش گفت : ابن خطل به غلاف های کعبه پناه برده، رسول الله – صلی الله علیه و سلم – فرمود : او را بکشید.

همان بود که صحابه کرام رضی الله عنهم رفتند و او را در حرم کعبه شریف در حالی کشتند که به غلاف های کعبه چنگ زده بود.

امام نووی رحمه الله در مورد سبب کشتن عبدالعزی ابن خطل می گوید : ابن خطل از اسلام مرتد شد و سپس رسول الله – صلی الله علیه و سلم – را بد و رد می گفت. او دو کنیزک هم داشت، آن کنیزها در سرودهای شان مسلمانان را هجو می کردند. بناءً رسول الله – صلی الله علیه و سلم – ابن خطل را از عفو عمومی استثنا نمود و حکم کشتن او در حرم را صادر نمود. طرح التثریب فی شرح التقریب ۸۷/۵

ابن بطال رحمه الله در شرح بخاری می گوید : رسول الله – صلی الله علیه و سلم – ازین سبب به کشتن ابن خطل حکم نمود، که او رسول الله – صلی الله علیه و سلم – را دشنام می داد. شرح صحیح البخاری لابن بطال ۵۱۹/۴

رسول الله – صلی الله علیه و سلم – فرموده است : بدترین شاعر کسی است که تمام قبیله را بد می گوید . الادب المفرد ص۴۷۰

غربی ها نه تنها بر کشور ما یورش مسلحانه آوردند، بلکه همزمان با تهاجم نظامی، برای مسخ فکر و ذهن نسل جوان ما به جنگ فکری هم آغاز کردند. کانال های مختلف تلویزیونی و امواج رادیویی را به راه انداختند و یک قشر ما را به حدی متاثر ساختند که آن ها بقای کشور و خود را در حضور امریکایی ها می دانستند و می دانند. همواره به گونه غیر ارادی برای تدوام اشغال کار کرده اند و حتی به شکل ارادی یا غیر ارادی، وظیفه ابن خطل امروزی را برای کافران به پیش برده اند. تمام قشر مجاهد، ملا و طالب را بد و رد می گویند و بدون تفکیک دشنام می دهند و حتی بعضی ها آنقدر عقده گرفتند که احکام ثابت قرآن را نیز (العیاذبالله) به گونه مستقیم و غیر مستقیم به استهزاء گرفتند. همه اش برای این بود که خشم و کینه خود در برابر ملا، طالب و مجاهد نشان بدهند.

هنوز هم فرصت است :

اما هنوز هم فرصت است که ایشان به دربار پروردگار تائب شوند و به خداوند متعال رجوع کنند. ایشان باید بر گفته ها و کرده های شان بازنگری کنند، وگرنه ممکن اینچنین مردم بی راه، به حیث ابن خطل زمان، به محاکمه کشانیده شوند. آن زمان فرصت نمی باشد.