امارت شناسی/بخش هفتم

فصل چهارم    پیشرفت‌های امارت‌اسلامی   امارت‌اسلامی در دورهٔ اولِ حکومت خود بر %۹۰ از خاک این کشـور تسلط داشت. گسترش تسلط امارت‌اسلامی به ولایات در چهار مرحلـه صـورت گرفت. – در ماه‌های پایانی سال ۱۳۷۳ هـ. ش ولایات جنوبی، جنوبِ شرقی و برخی مناطق مرکزی؛ – در سال ١٣٧۴هـ. ش، ولایات غربی کشور از […]

فصل چهارم

 

 پیشرفت‌های امارت‌اسلامی

 

امارت‌اسلامی در دورهٔ اولِ حکومت خود بر %۹۰ از خاک این کشـور تسلط داشت. گسترش تسلط امارت‌اسلامی به ولایات در چهار مرحلـه صـورت گرفت.

– در ماه‌های پایانی سال ۱۳۷۳ هـ. ش ولایات جنوبی، جنوبِ شرقی و برخی مناطق مرکزی؛

– در سال ١٣٧۴هـ. ش، ولایات غربی کشور از جمله هرات؛

– در سال ١٣٧۵هـ. ش زون‌شرق، پایتخت کابل و برخی مناطق مرکزی؛

– در سال ۱۳۷۷هـ. ش تمامی ولایات شمالی و مرکزی به تصرف امارت‌اسلامی درآمد.

 

در این‌جا به اختصار به‌مراحلِ مختلف سیر تکاملی امارت‌اسلامی اشاره می‌کنیم:

 

 تصرف ولایات جنوبی، جنوب‌شرقی و مرکزی کشور ۱۳۷۳ هـ.ش 

 

ولایات جنوبی، جنوب‌شرقی و چند ولایت مرکزی کشور در نیمهٔ دوم سال ۱۳۷۳ هـ. ش تصرف شد.

پس از فتح قندهار در ماه‌های «قوس» و «جدی» سال ۱۳۷۳ هـ. ش طالبان بـه رهـبری «مـلا‌محمـد‌ربـانـی» بـه طـرف ارزگان حرکت کردند، همینطور به رهبری «‌ملا‌محمـد‌آخونـد» بـه سـوی هلمند و به سرکردگی «ملا‌نورالدین‌ترابی» به طرف زابل رفتند که مراکز ایـن سـه ولایت بدون جنگ تحت کنترل آنان درآمد.

در ۲۷ جدی، طالبان با ورود به مرکز ولایت غزنی، مناطق مهمی از جمله میدان هوایی و فرقهٔ ١۴ را تصرف کردند. تصرف کامل ولایت غزنی زمانی حاصل شد که پس از چند‌روز در اوائل ماه دلو نیروهای حکمتیار و حزب وحدت از مناطق روضه و قرارگاه یونت بیرون رانده شدند. در ۲۰ دلو طالبان با نیروهای حکمتیار در شش‌گاو بین غزنی و وردک جنگیدند و تا سیدآباد منطقه را تصرف کردند. در ۲۱ دلو طالبان به میدان‌شهر رسیدند.

در ۲۲ دلو طالبان تنگی سیدآباد وردک، پُل‌علـم لـوگر و محمدآغه را تصرف کردند.

در ۲۳ دلو نیروهای حزب اسلامی از چهارآسیاب فرار کردند و این شهر به دست طالبان افتاد.

در ۲۷ دلو کاروان بزرگ طالبـان بـه رهـبری «مولوی احسـان‌اللـه احسان» از طرف غزنی وارد مرکز پکتیکا شدند و مورد استقبال رهبران و قوماندانان محلی قرار گرفتند و «سید‌عبدالله‌آغـا» بـه‌عنـوان والی پکتیکا انتخاب شد.

در ۲۹ دلو، همین کاروانِ طالبان وارد گردیز؛ مرکز پکتیا شـد، مـردم محلی و مجاهدین حمایت خود را اعلام کردند و «ملا محمد‌ابراهیم‌صـدر» به‌عنوان والی پکتیا انتخاب شد.

در ۹ حوت طی یک نشست بزرگ در منطقهٔ گردهٔ سیرهٔ پکتیا به رهبری شخصیت بزرگ جهادی «مولوی جلال‌الدین حقانی رحمه‌الله»، مجاهدین و قوماندانان پکتیا، پکتیکا و خوست هم‌بستگی و حمایت خود را از طالبان اعلان کردند. طالبـان بـه رهـبری «مولوی احسان‌الله‌احسان» با استقبال گسترده وارد خوست شدند.

در ۲۰ حوت طالبان بر اساس توافـق انـجـام شـده بـا حـزب وحدت «عبدالعلی‌مزاری» از سمت چهارسیاب و ریشخور وارد جنوب‌غرب کابل شدند تا مناطق مربوط به‌شورای‌هماهنگی را تصرف کنند؛ اما ناگهان با حملهٔ شدید حزب وحدت از پشت و نیروهای مسعود از پیش مواجـه شدند. طالبان بعد از تحمل تلفات از شهر کابـل عقب‌نشینی کردند و رهبر حزب وحدت، «عبـدالعلی مـزاری» را در حین فرار زنـده بـه‌اسـارت گرفتند. وی در حین انتقال به قندهار در هلیکوپتر مشاجره کرد، طیاره فرود اضطراری نمود و «مزاری» به همراه چند‌تنِ دیگر که در تلاش فـرار بـه‌سوی هزاره‌جات بود از جانب طالبان محاصره و در تیراندازی دوطرفه در نزدیکی منطقهٔ «نانی» در غرب شهر غزنی به تاریخ ۲۲ حوت کشته شد. 

 

 تسلط بر ولایات غربی از جمله هرات ۱۳۷۴ هـ. ش 

 

در ۴ سنبله با تهاجم گستردهٔ نیروهای تورن اسماعیل‌خان از طرف فراه طالبان از خطوط دفاعی عقب‌نشینی کردند. سرقوماندان نظامیِ تحریک؛ «ملا‌محمد‌آخوند» در منطقهٔ شورابِ هلمند به‌شهادت رسید و به‌جای آن «ملا‌رحمت‌الله» انتخاب گردید.

 

در ۶ سنبله نبردِ سرنوشت‌ساز بین طالبان و نیروهای اسماعیل‌خان در گرشک هلمند رخ داد. مجاهدین به رهبری ملا‌رحمت الله، ملا دادالله، ملا عبدالسلام‌مجـروح و دیگر قومندانانِ نظامی، نیروهای اسماعیل‌خان را شکست تاریخی دادند که بعداً با رسیدن نیروهای تازه‌نفس به‌قیادت ملا‌محمد‌ربانی و ملا مشر‌آخوند عملیات آزادسازی فـراه و هرات آغاز شد و جنگجویان اسماعیل‌خان تحت تعقیب قرار گرفتند.

 پس از آزادسازی فراه، در ۱۳ سنبله، ولایت هرات نیز به‌طور کامل فتح شد، اسماعیل‌خان از طریق اسلام‌قلعـه بـه ایـران گریخت، «ملا‌ یارمحمد» به‌عنوان اولین والی هرات تعیین شد.

 *تصرف زون‌شرق و پایتخت ۱۳۷۵ هـ ش* 

در ۲۹ اسد، طالبان بعد از مرکز ولسوالی «اریوب جاجی» ولایتِ «پکتیا»، مناطق مهم و استراتژیک‌ «گویی» و «سپینه‌شگه» را تصرف کردند.

 در ۲۱ سنبله پس از یک جنگ کوتاه به‌رهبری «ملا بورجان» طالبان «جلال آباد»؛ مرکز ولایت ننگرهار را تصرف کردند و «مولوی احسان اللـه‌احسان رحمه‌الله»  به عنوان اولین والی ننگرهار انتخاب شد.

 در ۲۳ سنبله، ولایت لغمان تحت کنترل تحریک‌اسلامی طالبان

قرار گرفت.

در ۳۰ سنبله ولایت کُنَر تحت کنترل تحریک‌اسلامی درآمد. در ۶ میزان طالبان کابل را فتح و حاکمِ کمونیست؛ داکتر نجیب را اعدام کردند.

لشکری که به‌رهـبری شهید «ملا بورجـان» رونـد فتـوحـات را از ولسوالی‌های شرقی پکتیا آغاز کرده بود، پس از فتح تمام ولایات شرقی (ننگرهار، لغمان و کنر)، زمانی فاتحانه وارد کابـل شـد کـه رهـبـر آنـان «مـلا بورجان» تقبله‌الله در تنگی ابریشم ولسوالی سروبی کابل به شهادت رسیده بود؛ امـا رهـبران نظامی دیگر ماننـد مـلا محمـد‌ربـانی، ملا عبدالرزاق، مـلا فـاضـل‌مظلـوم، ملا دوست‌محمـد و دیگران به نصرت خداوند توانستند با شکست‌دادن نیروهای رژیم کابل، مرکز کشور را از شر و فساد تصفیه کنند. پس از فتح از کابل، ملا خیرالله‌خیرخواه به عنوان اولین والی کابل تعیین شد و برای پیشبرد امور اداری و حکومتی، شورایی متشکل از شش‌عضو به‌رهبری «ملا محمـد‌ربـانی» تعیین شد که پنج‌عضو باقی‌ماندهٔ آن ملا محمـد‌حسـن‌ آخـنـد، ملا عبدالرزاق، سید‌غیاث‌الدین آغا، ملا محمدغوث و ملا محمد‌فاضل مظلوم بودند. 

در ۸میزان طی عملیات دو‌ روزهٔ پایگاه‌هوایی بگرام، چاریکار مرکز

پروان و شهرک جبل‌السراج به تصرف طالبان درآمد. 

 

 تسلط بر ولایات شمالی و مرکزی کشور ۱۳۷۷هـ‌ش

 

در ۱۰اسـد رونـد فـتـح شـمال آغاز شد و با فتح اندخوی، ولایت فاریاب به‌طور کامل به تصرف طالبان درآمد.

در ۱۱‌اسد لشکری به‌رهبری لوی درستیز ملا محمد‌فاضـل مظلـوم با شرکت ملا عبدالغنی برادر، شهید ملا دادالله، ملا خیرالله‌ خیرخـواه، ملا عبدالحق و شماری دیگر از قوماندنان نظامی، نیروهای دوستم را در دشتِ خواجه‌دوکوه شکست سنگینی داده و شهر شبرغان را فتح کردند. 

در ۱۴ اسـد، طالبـان از سمت شبرغان بـه‌طـرف سرپُل، لشکری فرستادند که این ولایت را فتح کردند.

در ۱۷ اسد مجاهدین امارت‌اسلامی به‌رهبری ملا محمـد فـاضـل،

مزار‌شریف؛ مرکز ولایت بلخ را فتح کردند.

در ۲۰ اسد، نیروهای امارت‌اسلامی به‌رهبری ملا محمد‌نعیم نافذ در استقامت تخار کمربند بنگی را شکستند و طالقان پایتخت تخار را از قـوای احمدشاه مسعود گرفتند. نیروهای مخالف بـرای جلوگیری از پیشروی طالبان، «تنگی فرخار» در تخار و «تنگی تاشقرغان» در سمنگان را با بمب منفجر کرده و راه عمومی را مسدود ساختند.

در ۲۲ اسد قوای امارت‌اسلامی که برای تصرف سمنگان از طرف بلخ از طریق دشت پرگنک به بغلان رفته بودند.

 در ۲۲ اسد پُل‌خمری و سپس ایبک و تا شقرغان مرکز سمنگان را فتح کردند. 

در ٢۴ اسـد نیروهـای امـارت‌اسلامی ولسوالی «دوشـی» ولایـت بغلان را به تصرف خود درآوردند.

در ۲۹ اسـد طالبـان ولسوالی خواجـه‌غـار را در تخـار و ولسوالی خنجان در بغلان را فتح کردند. 

در اول ســـــــنبله، نیروهـای امـارت‌اسلامی آخـــــرین پایگاه نیروهـای منصـور‌نـادری (دره‌کیان) را فتح کردند که در اولین روزهـای ایـن عملیات، قوماندان نظامی طالبـان؛ مـلا محمـد‌فـاضـل زخمـی شـد و در عوض وی مـلا بـرادر آخونـد بـه عنـوان قومانـدان عمومی تعیین شد.

در ۲۲ سنبله نیروهـای امـارت‌اسلامی بـه‌قـیـادت مـلا عبدالغنی بردار برای اولین بار مرکز ولایت بامیان را فتح کردند.

 در ٢۶ سنبله طالبـان بـر کـوتـل‌شـیبر عبـور کـرده و ولسوالی شیخ‌علی را از نیروهای حزب وحدت گرفتند.

در ۳ میـزان طالبـان ولسوالی یکاولنـگ، مرکـزِ مـهـم حـزب وحدت را فتح کردند.