امارت شناسی/بخش هجدهم

گفتگو با اشغالگران و دفتر قطر
در سـال‌هـای اول جهـاد علیه آمریکا، کمیسیون سیاسی یکی از اولین کمیسیون‌های چهارگانه بود که توسط رهبر فقید امارت اسلامی، ملا محمـد عمـر مجاهد(رحمه الله) ایجاد شد. معلوم است که در آن شرایط نامساعد و سخت، امارت اسلامی به سیاست و تفاهم اهمیت می‌داد و سعی می‌کرد که با طـرف‌هـای مختلف روابط دیپلماتیک داشته باشد.
در سال ۱۳۸۸ هـ ش / ۲۰۰۹ میلادی رهـبـر امـارت اسلامی کمیسیون سیاسی را موظف به مذاکره رودررو با آمریکایی‌ها کرد. رئیس کمیسیون سیاسی آن زمان سید طیب آغا بود، در سال ۱۳۸۹ هـ‌ ش یا ۲۰۱۰ با وساطت آلمانی‌ها اولین مذاکرات را با آمریکایی‌ها انجام داد. هدف اولیِ این دور مذاکرات اعتمادسازی بـود که در پی آن موضوعات اساسی تبادلهٔ زندانیان، رفع ممنوعیت سفر برخی از سران امارت اسلامی، ختم کردن لیست سیاه و گشایش دفتر سیاسی بود. پس از آن ادامهٔ پروسهٔ مذاکرات برای حل مشکلات دیگر. آمریکایی‌ها که در ابتدا از مذاکرات به عنوان تاکتیکی برای پیروزی در جنگ استفاده می‌کردند و سعی داشتند از ایـن طریق بین امارت اسلامی انشقاق ایجاد کنند یا از آن در تبلیغات استفاده نمایند؛ ولی بعد از اینکه در عملیات نظامی شکست‌های مستمری را تجربه کردنـد، بـه ایـن نتیجه رسیدند که در جنگ افغانستان پیروز نخواهند شد و بهتر است که آمریکا با عزت(!) از افغانستان خارج شود. در این زمان که آمریکایی‌ها مذاکره بـرای خـروج آبرومندانه از افغانستان را ضروری دانستند، سیاسـت‌هـای خـود را تغییر داده و محدودیت‌های قبلی برای سفر نمایندگان سیاسی امارت اسلامی را کاهش دادند و به طور جدی قصد خود را برای مذاکره را اعلام کردند که در نهایت با توافق طرفین بهترین مکان برای گشایش دفتر سیاسی، کشور قطر خوانده شد و در سال ۲۰۱۳ میلادی عملا دفتر سیاسی امارت اسلامی در دوحه افتتاح شد.
هیاهوی رسانه‌ای که با افتتاح دفتر قطر برپا شد، به گونهٔ آشکار به معنای پیروزی امارت اسلامی و شکست متجاوزان آمریکایی و حامیان آن‌هـا بـود. همچنین در روز افتتاح این دفتر که ویدیوی برافراشتن پرچم سفید با کلمهٔ طیبه و تصاویری از لوح زیبا با عنوان «امارت اسلامی» منتشر شد، دشمنان امارت اسلامی را تکان داد؛ زیرا ایـن امـر آشکارا بـه معنای اعـادهٔ امارت اسلامی و حکومت شرعی بود. به همین دلیل بارک اوباما رئیس جمهور آمریکا با امیر قطـر تماس گرفت تا پرچم و لوحه را بردارد. کشور قطر مجبور شد تا لوحه را دور کرد و پرچم را کمی پایین بیاورد تا از بیرون دیده نشـود. با این کار نمایندگان سیاسی امارت اسلامی بـه شـدت اعتراض کردند و حضور در دفتر را به تاخیر انداختند. در ابتدا ادارهٔ کابـل از افتتاح این دفتر استقبال کرد و گفت که هیئتی به قطر اعزام خواهد شد، ولی پس از خشم آمریکا آن‌ها نیز به خشم آمدند و کرزی گفت: روند مذاکرات پیمان استراتیژیک امنیتی را به تأخیر می‌‌اندازد، زیرا آمریکا در قطـر اجـازهٔ اعلام حکومت مـوازی بـرای افغانستان را داده است. با بسته شدن دفتر قطر، روند مذاکرات کـه هنـوز آغـاز نشـده بود، با بن بست مواجه شد.
در حالی که رهبران امارت اعتراض داشتند، در ایـن مـیـان جـان‌کـری بـه قطـر آمد و گفت که اگر طالبان مذاکرات را آغاز نکنند، دفتر قطـر بـرای همیشه بسته خواهد شد. اما رهبران امارت نه بـه ایـن هشدار توجه کردنـد و نـه هـم تسلیم فشـار آمریکا شدند. باز تا چندین سال این وضعیت ادامه داشت. سران امارت گاه‌گاهی به سفرهای خارجی نیز می‌رفتند و با وجود اینکه در رسانه‌ها از این دفتر بسیار یـاد می‌شد؛ ولی فعالیت رسمی در آن نبـود. کار مهمی که در این مرحله انجـام شـد، مذاکره با آمریکایی‌ها در مورد تبادلهٔ اسیران بود که به تبادلهٔ یک اسیر آمریکایی در برابر پنج تن از رهبران برجسته امارت اسلامی (ملا خیرالله خیرخواه، ملا نورالله نوری، ملا محمدفاضل مظلوم، مولوی محمدنبی عمـر و مولوی عبدالحق وثیق) از زندان گوانتانامو آزاد شدند.
در اگست ٢٠١۵ میلادی، زمانی که سید طیب آغا از ریاست دفتر قطـر اسـتعفا داد، شیرمحمد عباس استانکزی از سوی رهبر امارت اسلامی، شهید امیرالمومنین ملا اختر محمد منصور(رحمه الله) به عنوان رئیس دفتر قطـر منصوب شد و مولوی عبدالسلام حنفـی بـه عنـوان معاون او مشغول بـه کـار بـود. افزون بـر ایـن رهبران، اعضای مهم دیگر کمیسیون سیاسی و دفتر قطر در آن زمان، شیخ شهاب الدین دلاور، قاری دین محمد حنیف، مولـوی جـان محـمـد مـدنی، سهیل شاهین، مولوی ضیاءالرحمن مدنی، داکتر محمد نعیم و چند تن دیگر بودند.