گذشتهء افغانستان و آیندهء آمریکا

همزمان با پانزدهمین سالروز حمله و اشغال آمریکا بر افغانستان از یکسو و فرا رسیدن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از سوی دیگر، انتقادات و نظرات در مورد کارکردهای حکومت های گذشته، پالیسی خارجی آمریکا و عملکردهای رؤسای جمهور آن کشور افزایش یافته است. رسانه ها و خبرگزاری ها گوشه های ناگفته و مخفی ریاست جمهوری اوباما و کاندیدان آتی را عیان و بیان می دارند. اکنون که زمان ریاست جمهوری و حکمروایی اوباما به اختتام نزدیک شده است، صاحب نظران و سیاسیون دستاوردهای خوب و بد او را مورد بحث و تبادل نظر قرار می دهند. در این راستا خبرگزاری پولیتیکو گزارشی را در این مورد تحلیل و بررسی نموده است که ما نیز بازنوشت آنرا برای شما بازگو می کنیم:

 

پولیتیکو:

“جنگ ۱۵ ساله افغانستان غم‌انگیزترین میراث اوباما”

” درست ۱۲ روز بعد از حادثه ۱۱ سپتمبر سال ۲۰۰۱ میلادی جورج تینیت رئیس سی آی ای با رابرت گرینی یر رئیس پیشین دفتر سازمان اطلاعات مرکزی امریکا سی آی ای یک تماس تیلیفونی می گیرد.  در این گفتگوی تیلیفونی جورج تینیت به رابرت گرینی  یر می‌گوید، ما فردا یک نشست اضطراری در کمپ دیوید داریم و روی استراتژی حمله به افغانستان بحث خواهیم کرد و ما از شما می‌خواهیم که شما درباره اینکه این جنگ را چگونه آغاز کنیم، کمک کنید. بعد از اتمام این گفتگو رابرت گرینی یر در ظرف سه ساعت چگونگی حمله به افغانستان را در هشت صفحه آماده و آنرا به واشنگتن می‌فرستند.

 

جورج بوش رئیس جمهوری پیشین امریکا، این یادداشت رابرت گرینی را امضا می‌کند و به سی‌آی‌ای دستور می‌دهد که شبکه القاعده در افغانستان را نابود کند و افغانستان را از دست طالبان آزاد سازند و اسامه بن لادن را از بین ببرند. بعدا جورج تینیت رئیس پیشین سازمان اطلاعات مرکزی امریکا سی آی‌ای به  گری شورین مامور کهنه کار امریکایی دستور می‌دهد که با پنتاگون در تماس باشد و شماری از نیروهای خاص را برای کمک به انجام یک عملیات مهم در افغانستان استخدام نماید.

 

درسال ۲۰۰۱ میلادی زمانی که گری شورین با تیم همراهش به افغانستان رسید به تاریخ ۲۶ سپتمبر همان سال وی با جنگسالاران مخالف طالبان ازجمله رهبران ازبک و تاجیک تماس‌هایی برقرار کرد و همراه با نیروهای ائتلاف شمال برنامه‌های جنگ علیه طالبان را طرح‌ریزی کردند. بعدا به تاریخ ۷ اکتوبر سال ۲۰۰۱ میلادی جنگنده‌های امریکایی وارد جنگ افغانستان شدند و شماری از نیروهای ویژه این کشور عملاً در عملیات‌های زمینی در افغانستان سهیم شدند.

 

در تاریخ ۳۱ اکتوبر نیروهای ائتلاف شمال با پشتیبانی امریکا وارد کابل شدند و طالبان شکست خورده و القاعده فرار کرد و اسامه بن لادن رهبر این شبکه در مناطق کوهستانی در جنوب شرقی افغانستان پنهان شد.

 

اما شکست طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی یک شکست موقتی بود، چون در یک پیش‌بینی غلط استراتژیک نفس گیر، ایالات متحده امریکا جنگ افغانستان را تمام شده فکر کرد. و بعد از آن به عراق حمله کرد. اما طالبان دوباره گرد هم جمع شدند و شروع به سربازگیری کردند و حضورشان را در مناطق جنوبی افغانستان به نمایش گذاشتند.

 

 

در اواسط سال ۲۰۰۸ میلادی تلفات نیروهای امریکایی در افغانستان بیش از حد افزایش یافت. زمانیکه در سال ۲۰۰۹ میلادی باراک اوباما به کاخ سفید راه یافت او به دنبال اصلاحات در جنگ افغانستان شد، اوباما با ایجاد یک راهبرد تازه خواستار افزایش نیروی تازه نفس امریکایی و توجه بیشتر به جنگ افغانستان شد و حدود ۳۰ هزار سرباز اضافی را به افغانستان اعزام نمود.  در همین زمان بود که مایکل مولین رئیس ستاد اردوی پیشین امریکا در کنگره این کشور هشدار داد که نیروهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری امریکا و آیساف در افغانستان با کمبود قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها مواجه شده است. و این شروع شکست آمریکا در افغانستان تلقی میشود.

 

اما اکنون با گذشت ۱۵ سال از آغاز عملیات نظامی امریکا در افغانستان، ایالات متحده برای به دست آوردن چیزی که بخاطر آن به افغانستان حمله کرده بود،‌ دست نیافته است. جنگ در این کشور شدت گرفته و طالبان نسبت به گذشته قوی تر شده و ناامنی‌ها از جنوب به مناطق شمال این کشور که زمانی از مناطق امن این کشور به شمار میرفت، گسترش یافته است. حالا که قرار است دوره کاری باراک اوباما به عنوان رئیس جمهور امریکا به پایان برسد اوباما این میراث غم‌انگیزش را به رئیس جمهور آینده این کشور واگذار می‌کند. در کل ایالات متحده امریکا بیش از ۸۵۰ میلیارد دالر در جنگ افغانستان به مصرف رسانده و بیش از ۲۴۰۰ نفر کشته و دها هزار نفر زخمی ، معیوب و روانی داده است اما نه تنها که طالبان در میدان جنگ شکست نخورده بلکه این گروه توانسته مناطق تحت نفوذش را در افغانستان گسترش دهد. بعد از گذشت ۱۵ سال،‌اردوی افغانستان هنوز هم به ناتو و امریکا وابسته است .

 

در همین حال شماری از کارشناسان نظامی امریکایی می‌گویند که با گذشت ۱۵ سال از جنگ افغانستان هنوز هم دولت افغانستان و نیروهای امنیتی این کشور وابسته به امریکا و کشورهای عضو ناتو هستند.

این کارشناسان امریکایی بر این باورند که افغانستان زمانی از این درگیری‌ها و مشکلات بیرون خواهند آمد که اختیار ایجاد حکومت به خود افغان ها واگذار شود و تنها راه حل مسئله افغانستان، اجازه دادن به افغانهاست  که خود مشکلات خودشان را حل کنند و آمریکا باید دست از این خیال باطل بردارد که ما کاری برای افغانستان می‌توانیم انجام بدهیم.

 

۱۵ سال قبل با شکت طالبان و تهاجم نظامی، آمریکا بسیار امیدوار بود که بتوانند ثبات و امنیت را در این کشور بوجود آورد و حکومتی دیمکراتیک مطابق میل و خواستش را حاکم سازد اما اکنون همه این امیدها به ناامیدی مبدل شده است.

 

اکنون با گذشت بیش از یک ونیم دهه ازحضور امریکا در افغانستان آیا امریکا آنچه که در افغانستان میخواست به دست آورده یا خیر؟

حالا ۱۵ سال طولانی مدت گذشته است. در حال حاضر همه چیز به حال خودش باقی مانده و ظاهرا، همه چیز به خود افغان ها بر می‌گردد که چگونه با تلاش و کوشش پیروز این جنگ باشند.

 

بقلم : حبیب الله هلال