ثالث عمر

عمر ثالث/بخش بیست‌ویکم

دو ساعت از پایان مجلس نگذشته بود که ملا محمد عمر مجاهد، از تمام جریان آگاه شد. یکی از درون مجلس که با طالبان هم‌دلی داشت، پس از اختتام مجلس، نیمه شب راهی سنگ‌حصار شد و در آن‌جا اخبار را به سمع ملا محمد عمر رسانید که برای فردا چنین طرحی ریخته شده است.

تصرف بولدک، قومندانان بزرگ قندهار را که تا این زمان طالبان را خطر جدی به‌حساب نمی‏آوردند، به‌شدت در هراسان ساخت و آنان پی بردند که طالبان بالاخره زنجیرهای آنان را نیز بر می‏چینند. چند روز پس از تصرف بولدک قومندانان قندهار جلسۀ سری برگزار کردند. در جلسه به جز ملا نقیب، همۀ قومندانان قندهار شرکت داشتند. آنان با هم توافق کردند که باید در برابر طالبان عملیات مشترکی را آغاز کنند. بر اساس طرح آنان، سرکاتب مؤظف شد که فردا صبح برای رهبر طالبان ملا محمد عمر مجاهد، هنگامی‌که از سنگ‌حصار راهی دند بود، کمین بگیرد و نام‌برده را با دوستانش یک‌جا از بین ببرند. از سوی دیگر امیر لالی، گل آغا، سرکاتب و تفنگ‌سالاران دیگر به رهبری منصور مشترکا بالای بولدک حمله‏ور شوند و طالبان را از بین ببرند. طرح ریخته شده برای از بین بردن طالبان از سوی تمام اعضای مجلس تأیید شد و هر یک آنان در مورد انجام وظایف خویش تعهد سپرده بودند.

دو ساعت از پایان مجلس نگذشته بود که ملا محمد عمر مجاهد، از تمام جریان آگاه شد. یکی از درون مجلس که با طالبان هم‌دلی داشت، پس از اختتام مجلس، نیمه شب راهی سنگ‌حصار شد و در آن‌جا اخبار را به سمع ملا محمد عمر رسانید که برای فردا چنین طرحی ریخته شده است.

ملا محمد عمر با ملا محمد آخند که در آن زمان در بولدک به‌سر می‌برد، هم‌نشینی نزدیک داشت، بی‌درنگ از طریق مخابره با او به تماس شد و او را از طرح مشترک تفنگ‌سالاران بزرگ قندهار آگاه ساخت. فردا، ملا محمد عمر، از رفتن به دند خودداری کرد و بدین‌ترتیب دسیسۀ سرکاتب خنثی شد. طالبان که پوسته‌های محمد نبی در مسیر امتداد یافته به سمت قندهار را قبلا از میان برداشته بود، برای دفاع در برابر حمله تفنگ‌سالاران جلوتر رفتند و منطقۀ «انزرگی» را از قومندان محلی به‌نام ولی‌شاه، بدون جنگ تصرف کردند. نیروی تفنگ‌سالاران قندهار که مشتمل بر جنگ‌جویان متعدد، تانک‌ها، توپ‌ها و سلاح‌های سنگین دیگر بود، بالای تخته پل لنگر انداخت.

تفنگ‌سالاران به طالبان خبر فرستادند که تسلیم شوند، در غیر آن با خاک یک‌سان خواهند شد، اما ملا محمد آخند که فرد ورزیده در هنر جنگ بود، به دشمن فرصت داد تا خشم خویش را تخلیه و قدرت خود را به کار اندازد. طالبان در موضع دفاعی بودند و به شکل کمربند دفاعی، جلو دشمن را گرفته بودند. تفنگ سالاران قندهار سه روز مسلسل از تمام تسلیحات سنگین خویش استفاده کردند و بارها دست به تعرض زدند؛ اما پیشرفتی نداشتند. تفنگ‌سالاران فراری بولدک در میانه حمله‏ور شدند، پل «میل» را به‌دست گرفتند و طالبان را به دو بخش جدا کردند. اما طالبان آنان را طی یک حملۀ جوابی به رهبری ملا رحمت‌الله آخند شکست داد و چندین موتر، چند تن اسیران و وسایل زیادی را نیز به‌دست آوردند. همزمان با این جنگ، طالبان در کوه «پشه‌» بولدک بر دیپوهای تسلیحات تفنگ‌سالاران، حمله کردند و آن دیپوها را تصرف کردند که ذخایر بزرگ مهمات به‌دست شان افتاد.

در جنگ تخته پل زمانی‌که حملات تهاجمی تفنگ‌سالاران متوقف شد، ملا محمد اخند عملیات جوابی را طرح ریزی کرد. حدود ۱۱۵ تن طالبان را در دو تشکیل انسجام بخشید. خودش به همکاری ملا رحمت‌الله آخوند به‌سمت بلندی جاده حمله کرد و رهبری سمت پایین را به ملا سراج‌الدین سپرد. طالبان عملیات شان را در تاریکی آغاز کردند و لحظاتی بعد تفنگ‌سالاران در هر دو سمت شکست خوردند و طالبان پیشرو در مرکز تخته پل با هم وصل شدند. طالبان تفنگ‌سالاران را از همین‌جا تحت تعقیب گرفتند و آنان را شبانگاه تا میدان هوایی قندهار فراری دادند. ملا محمد عمر که تمام شب از طریق مخابره با ملا محمد آخند در ارتباط بود، زمانی‌که طالبان از تورکوتل (کوتل سیاه) رد شدند، امر کرد که در نزدیکی میدان هوایی توقف کنید که مبادا با داخل شدن در تاریکی شب به شهر، با تلفات مواجه شوید.

طالبان، تانک‌ها و موترهای به‌جا مانده از تفنگ‌سالاران را با خود بردند، فردای آن روز میدان هوایی قندهار را نیز تصرف کردند و چون هیچ اثری از مقاومت تفنگ‌سالاران به سمت شهر به چشم نمی‏خورد، راهی شهر شدند. در این هنگام نیروی کمکی وهاب خان برای امیر لالی از راه رسید. طالبان آنان را نیز پس از نبرد کوتاهی شکست داد و وهاب‌خان مانند دو تن از قومندانان دیگر گروه امیر لالی به‌نام‌های عبدالله خان و بارو، زنده دست‌گیر شد. در همین روز مرکز منصور در قریۀ کوه نیز تصفیه شد. و خود منصور که هنگام فرار هدف گلوله قرار گرفته بود، طالبان جسد اش را در کنار میدان هوایی از میل تانک آویختند.

به این ترتیب مراکز امیر لالی، گل‌آغا، منصور و عبدالعلیم در قندهار به‌دست طالبان افتاد. ملا نقیب، تشکیلات خویش را خودش ملغی اعلام کرد و تمام وسائل و مناطق تحت تصرفش را به طالبان سپرد. طالبان چند روز بعد، سرکاتب را نیز پس از جنگ کوتاهی از منطقه راندند. پس از آن ولسوالی‌های خاک‌ریز و شاه‌ولی‌کوت نیز تصفیه شد و بدین‌گونه اولین پایتخت افغانستان معاصر (قندهار تاریخی) و شهر کلیدی در جنوب افغانستان، تمام و کمال تحت قیادت ملا محمد عمر مجاهد، درآمد