نگاهی به زندگی شهید ملاجیلانی (حاجی هیواد) -تقبله‌الله- /بخش چهارم و پایانی

سرنوشت یک مبارز

زندگی شخصی حاجی ملاجیلانی صاحب:

حاجی جیلانی صاحب دارای زندگی عادی و فقیرانه بود و هیچ‌گاه همانند مردمان مرفه و سرمایه‌دار، زندگی با آسایشی نداشتند و از مال دنیا، از وی چیزی جز یک باب منزل و چند زمین زراعتی، به ارث نمانده است. ایشان در زمان ابتدای اشغال آمریکا، مدتی را به امامت مصروف بوده و به همان اجرت اندک ملاامانی اکتفاء می‌نمود و سپس وقتی که مشغول فعالیت‌های جهادی شد، با مصارف اندکی که از طرف بزرگان و رهبری به وی داده می‌شد، روزگارش را سپری می‌نمود.

شهید در زندگی‌اش یک‌بار به قصد زیارت بیت‌الله‌الحرام و انجام فریضهٔ حج، عازم کشور عربستان سعودی شدند. ایشان دو بار ازدواج کردند که حاصل این دو ازدواج، سه دختر و هفت پسر می‌باشد. فرزندان بزرگ وی، مولوی عبدالمنان و حافظ عبدالناصر می‌باشند و علاوه بر آن‌ دو، تمام فرزندان حاجی صاحب، مشغول فراگیری علوم دینی و تحصیل می‌باشند.

شخصیت حاجی ملاجیلانی صاحب:

شهید حاجی هیواد، دارای قامت میانه، جبین گشاده و چهرهٔ بشاش، نورانی و دارای صفات نیکو بود. بزرگان جهادی، دوستان و رفقایش از جرأت، شهامت، تقوی، اخلاص، زهد، توکل، اخلاق نیکو و صفات متمایز او حکایات و داستان‌های جالبی را بیان می‌کنند که در این‌جا فقط به چند مورد اشاره می‌گردد:

مولوی محمداسحاق عثمانی یکی از هم‌سنگرانش می‌گوید:

«به‌طور خلاصه باید بگویم که او (حاجی هیواد صاحب) شخص عابد، زاهد و اهل توکل بود. اخلاق حمیدهٔ آن زبان‌زد عام و خاص بوده و برای همهٔ مجاهدین به عنوان یک رهبر مدبر، مشفق، شجاع، رفیق، دوست صمیمی و پدر مهربان و دلسوز بود. برخوردش با مجاهدین و انصار به نحوی بود که با مجالست و دیدنش همه تحت تأثیرش قرار گرفته و شیفتهٔ شخصیت والایش می‌گردیدند. امارت اسلامی ایشان را اکثر اوقات به عنوان حَکَم و حل‌کنندهٔ قضایای داخلی مجاهدین و ملت انتخاب می‌نمود.

برخورد حکیمانه‌اش به نحوی بود که اگر شخصی هرقدر خشم‌گین می‌بود، در لحظهٔ اولِ روبه‌روشدن با حاجی صاحب، خشمش به آرامش مبدل گشته و تبسم بر چهره‌اش حاکم می‌گردید. هم‌چنان رهبری امارت اسلامی، مسئولیت عملیات‌های سخت و پیچیده را به ایشان می‌سپردند».

حاجی مولوی بریالی؛ یکی از رفقای دورهٔ جهاد حاجی هیواد صاحب می‌گوید:

– حاجی صاحب، یک زندگی غریبانه داشت و با روزی اندک قناعت می‌کرد.

– در برابر اموال بیت‌المال بی‌نهایت محتاط بود و حتی در موقع ضرورت نیز، از مال بیت‌المال در کارهای شخصی‌اش مصرف نمی‌کرد. زمانی حاجی صاحب در خانه‌اش مریض عاجلی داشتند و در حالی که ۱۰ میلیون افغانی از پول بیت‌المال در خانه‌اش موجود بود، تا وقتی که پول شخصی پیدا نکرد، تداوی مریضش به تعویق انداخت.

– تهجد یکی از عادات همیشگی‌ او بود و هیچ‌گاه ترک نمی‌کرد و به طور خفیه، دایم تهجد را اداء می‌نمود.

– قاری عبدالستار سعید در یک مقاله، به نقل از رفقای هم‌سنگرش می‌نویسد: زمانی در مربوطات ولسوالی نادعلی ولایت هلمند مصروف عملیات بودیم، هنگام پهره‌داری، صدای گریه و ناله شنیدم. وقتی که رفتم دیدم که مسئول مجاهدین حاجی هیواد صاحب مصروف عبادت و دعاء است. او گفت که این کار بزرگ و سخت ما(جهاد در مقابل اشغال‌گران)، تنها با جنگ و قتال کامیاب نمی‌شود بلکه باید بخاطر مؤفقیت، در شب نیز به حضور پروردگار دعاء و زاری نمود.

همیشه جویای احوال یتیمان و خانوادهٔ شهدا می‌شد، مخصوصا در ایام عید. به اندازه وسع و توانش به تربیت سالم و درست فرزندان شهداء توجه داشت و این کار در زندگی‌اش به عنوان یک هدف بود و آن را جدی تعقیب می‌نمود. به مدارس دینی بی‌نهایت محبت و تعلق خاصی داشت و همیشه برای رشد مدارس کوشش می‌نمود. وی در ولایت هلمند چندین مدرسه را تأسیس نموده است که هم‌اکنون نیز فعال می‌باشند.

دیدگاه بزرگان جهادی در مورد شهید حاجی جیلانی:

– مهاجر فراهی معین وزارت اطلاعات و فرهنگ:

مهاجر فراهی یکی از بزرگان و اکابر جهادی ولایت فراه می‌باشد که هم‌اکنون معین وزارت اطلاعات وفرهنگ امارت اسلامی می‌باشد و یک چهرهٔ مطرح و شناخته شده است. وقتی که من (نویسنده) برای‌شان جهت معلومات در مورد حاجی صاحب شهید، پیام دادم که آیا با ایشان شناختی داشته‌اند یا خیر؟ وی در جوابم چنین نوشتند: «بلی! خیلی خوب می‌شناسم و سال‌ها در کنار یک‌دیگر بودیم».

ایشان در کتاب خاطرات جهادی‌شان، یک خاطره از عشق و علاقهٔ حاجی هیواد صاحب به شهادت را نقل نموده و سپس در ادامه‌اش چنین نوشتند: «او (حاجی هیواد) برای آمریکایی‌ها و انگلیس‌ها یک مورد بسیار مطلوب بود و مبارزهٔ جهادی خویش را تحت نام‌های مختلف انجام می‌داد.

الله متعال او را با کمالات زیادی نوازش نموده بود و به بازسازی مدراس علاقه‌مندی شدیدی داشت. در میدان جنگ یک قوماندان نیرومند و با عزم بود، به سرپرستی خانواده‌های شهداء توجه ویژه داشت. با مردم عام روابط بسیار صمیمانه داشت، وارسی و عیادت زخمیان را وجیبه خود می‌دانست. و بر وعدهٔ خویش وفا می‌کرد. باور کنید گاهی بر فعالیت‌هایش غبطه می‌خوردم». (خاطرات جهاد بیست‌سال در اشغال: ۱/ ۲۵-۲۶)

– ملا احمدشاه دین‌دوست:

ملا احمدشاه دین‌دوست یکی از مجاهدین و بزرگان سرشناس و معروف ولایت غور می‌باشد. وی در جهاد بیست‌سال گذشته با اشغال آمریکا در ولایت غور، نقش کلیدی داشته و هم‌اکنون نیز والی ولایت غور می‌باشد.

ایشان در مورد شخصیت حاجی‌ صاحب چنین گفتند: حاجی جیلانی صاحب، یک شخصیت جهادی و معروف بودند که برای همهٔ مردم خوبی‌هایش معلوم و نمایان است. ایشان علاوه بر این‌که از صفات خوب زیادی برخوردار بودند، سه خصلت بسیار خوب داشتند:

۱. اطاعت: حاجی صاحب در برابر بزرگان و فرامین رهبری امارت اسلامی مطیع بود وهیچ‌گاه در قبال تصامیم بزرگان، سرپیچی و تعلل نمی‌کرد و در هر جای و هر موقف که او را تعیین می‌کردند، اطاعت می‌نمود و وظایف خویش را انجام می‌داد. یقینا این یکی از صفات خوب است که در صفوف جهاد بی‌نهایت مهم و ضروری‌ست؛

۲. خستگی‌ناپذیری: حاجی هیواد صاحب، هیچ زمان به دنبال آسودگی و راحتی نبود. دشمن از دست حملات جهادی و فعالیت‌های بی‌وقفه‌اش به ستوه آمده بود. مجاهدین هلمند می‌گفتند که زمانی دشمن در مخابره وی را صدا زده و گفت: حداقل ما را یک شب بگذار تا آرام بخوابیم بعد از آن دوباره با ما جنگ کنید.

۳. به مدرسه‌سازی و تربیت فکری جوانان اهتمام ویژه داشت و در این راستا از مهارت خاصی برخوردار بود. در یک منطقه می‌رفت و سنگ بنای یک مدرسه را می‌گذاشت و مبلغ پولی از جیب خود پرداخت می‌کرد و سپس مردم را تشویق می‌نمود تا مدرسه را اعمار کنند. به این شیوه، ده‌ها مدرسه را در هلمند و غور ساخته است که هم‌اکنون نیز موجوداند.

– حافظ صاحب رحمت‌الله هجرت:

حافظ رحمت‌الله هجرت از اکابر و بزرگان جهادی ولایت غور می‌باشد که در جهاد بیست‌سال گذشتهٔ مردم ولایت غور با اشغال‌گران آمریکایی، سهم فعالی داشت و هم‌اکنون رئیس استخبارات ولایت غور می‌باشد.

ایشان در مورد شخصیت حاجی صاحب گفتند: «حاجی صاحب یک مجاهد قهرمان و مخلص بود که زحمات زیادی را در راه برپایی نظام اسلامی کشید و تا آخرین لحظات زندگی‌اش مبارزه نمود و ثابت کرد که به وعده‌ای که به الله -جل‌جلاله-، رسولش و دین اسلام داده بود، صادق بوده است.

اولین‌بار ایشان را در سال ۱۳۸۲ ه‍.ش، در دیار هجرت ملاقات نمودم. در آن زمان، سنگرها و پایگاه‌های جهادی‌شان در ولایت هلمند علنا فعال بود و ایشان یک شخصیت بردبار، حلیم، سخاوت‌مند و مملو از فداکاری و جان‌نثاری بودند».

– مفتی صاحب عبدالهادی امین:

مفتی صاحب امین یک شخصیت علمی و جهادی و از مجاهدین سرشناس ولایت غور در بیست‌سال گذشته بودند که هم‌اکنون نیز به عنوان رئیس استخبارات ولایت پنجشیر ایفای وظیفه می‌نمایند. ایشان در مورد حاجی صاحب هیواد، چنین گفتند: «حاجی صاحب جیلانی، قهرمان نام‌دار و مبارز شناخته‌شده در سطح جنوب و مرکز افغانستان بود. از این‌که نامبرده از مبارزان تراز اول امارت اسلامی در برابر لشکر صلیب بوده و قهرمانی‌های بی‌نظیرش در این دور مبارزات جهادی تاریخ‌ساز شده، به جرأت می‌توان گفت که چنین شخصیت‌هایی، مایهٔ افتخار برای همهٔ ملت غیور افغانستان و دنیای اسلام می‌باشد و جا دارد که همه به کارنامه‌های زرین جهادی‌اش، افتخار کنند».

شهید الحاج ملاجیلانی نمونهٔ تقوی، دیانت و اخلاص بود. او از ایمان راسخ و عقیدهٔ مستحکم برخوردار بوده و در میدان جنگ همیشه مصروف ذکر و یاد پروردگار بود و رفقای خویش را نیز به این کار توصیه می‌نمود.

الله -جل‌جلاله- جهاد، قربانی، زحمات، تلاش‌ها، تکالیف و شهادت‌شان را بپذیرد و او را در زمرهٔ شهداء و صالحین محشور بگرداند. آمین.

والسلام
بخش اول