نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
در یادداشت‌های قبلی در مورد تاکتیک‌های جنگی بحث شد و دربارهی برنامه‌های طولانی‌مدت برپایی یک نظام کامل و همه‌شمول و جامع سخن به میان آمد، در این بخش در مورد اهمیت حفظ اسرار امنیتی نکاتی عرض خواهد شد.
حفاظت اسرار و گفتار
یکی از مهم‌ترین علت‌های پیروزی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم در نبرد، رعایت اصل حفاظت اسرار بوده است؛ حفظ اسرار جنگی در تمامی نبردهای آنحضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم با کافران و مشرکان جزو اصلی‌ترین تاکتیک‌های عملیاتی ایشان محسوب می‌شده است. فتح مکه با مشخصات گستردگی خاص عملیاتی، دوری مسافت (۴۵۰ کیلومتر) و حضور چشمگیر سپاهیان اسلام، نمونه‌ی بارز این اسرار حفاظت‌شده است. در این نبرد، سپاه ده‌هزاری نفری اسلام تا حدود مرّالظهران (۱۲ کیلومتری مکه) پیش رفت، ولی تا آن لحظه کوچک‌ترین اطلاعی از مسیر و هدف آنحضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم به قریش و مشرکان نرسیده بود. حتی فرماندهان و رؤسا از فتح مکه اطلاعی نداشتند؛ زیرا رسول خدا هنگام بسیج نیروها، تنها سران و رؤسای اقوام را به حضور خواسته و به‌طور سرّی به آنان گفته بود: «در فلان روز و در فلان مکان با نیروهایتان به من ملحق شوید و این راز را نزد خودتان نگهدارید و به کسی اعلان نکنید.» لیکن از نوع و مکان عملیات چیزی به آنان نفرموده بود. پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم در فتح مکه برای حفظ اسرار عملیات حتی به عایشه فرمود: «من را آماده کن و هیچ‌کس را از این کار آگاه مگردان.»
هنگامی که یارانش را حرکت داد، شخصی دربارهی مقصد از آنحضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم پرسید؛ در پاسخ فرمود: آنجا که خدا بخواهد.
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم در نبرد احد، حباب‌بن منذر را مأمور جمع‌آوری اطلاعات از دشمن نمود. او به میان دشمن رفت و اطلاعات لازم را گرفت و بازگشت و پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم به او فرمود: قبلاً نیز برای من این چنین گزارش شده بود؛ در مورد اخبارشان چیزی نگو. همچنین دربارهی جنگ احد روایت شده است: آنگاه که پیامبراکرم علی را در تعقیب دشمن برای کسب خبر فرستاد؛ به ایشان سفارش کرد که نتیجه هر چه بود، آن را پنهان دار تا به من برسانی. در قرآن کریم می‌خوانیم: «وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَی الرَّسُولِ وَإِلَی أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّیْطَانَ إِلَّا قَلِیلًا؛ و هنگامی که خبری از پیروزی یا شکست به آنان برسد، (بدون تحقیق) آن را شایع می‌سازند، در حالی که اگر آن را به پیامبر و پیشوایان (که قدرت تشخیص کافی دارند) بازگردانند، از ریشه‌های مسائل آگاه خواهند شد و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز عده‌ی کمی همگی از شیطان پیروی می‌کردید (و گمراه می‌شدید.)» (نساء: ۸۳)
استفاده از کد و رمز
به کارگیری رمز و کد برای پوشش محتوای نامه‌ها، مکالمات و اخبار و اطلاعات در جنگ امری حیاتی است. هر یک از طرفین درگیر در جنگ کد ویژه‌ای را انتخاب و پیام‌ها را با آن کد ارسال می‌کنند و برای جلوگیری از کشف آن بعضاً چند بار هم کدها را عوض می‌کنند. رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم در فرماندهی نظامی خویش به این شیوه و شگرد عملیاتی توجه خاص داشت و به دفعات نیز از آن استفاده می‌کرد؛ به‌عنوان نمونه: آنحضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم در جنگ خندق آگاه شد که بنی‌قریظه پیمان میان خود و مسلمانان را شکسته است. این واقعه پس از محاصره‌ی مدینه توسط لشکر ده هزار نفری احزاب و قریش رخ داد. پس از پیمان‌شکنی بنی‌قریظه، کار بر نیروی سه هزار نفری مسلمانان بسیار سخت شد، چون مسلمانان از داخل و خارج مدینه در معرض تهدید قرار گرفته بودند. پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم سعدبن معاذ و سعدبن عباده و عبدالله‌بن رواحه و خوّاب‌بن جبیر را نزد بنی‌قریظه فرستاد تا به حقیقت امر پی ببرد؛ سپس به آنان سفارش کرد: «اگر نقض پیمان باطل بود، آشکارا خبر دهید و اگر نقض پیمان حقیقت داشت، به‌گونه‌ای خبر دهید و با لحنی سخن بگویید که فقط من بفهمم و بازوان و قدرت مسلمانان را سست نکنید.»
کنترل تردد و نقل و انتقالات
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم علاوه بر صدور دستورات حفاظتی، اقدامات لازم را جهت کنترل و نظارت انجام داد. شخصی از مسلمانان به نام «حاطب‌بن أبی بلتعه» که خانواده‌اش در مکه می‌زیست، اخبار احتمالی فتح مکه را طی یادداشتی توسط زنی به نام «ساره» به مکه فرستاد و تأکید کرد که نامه را هر طور که می‌دانی مخفی کن و از بیراهه برو، چون بر راه‌های اصلی نگهبان گماشته‌اند. پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم توسط جبرئیل از این جریان با خبر شد و علی و زبیر را مأمور یافتن آن زن و گرفتن نامه کرد. آنان ابتدا از نگهبانان در‌این‌باره پرسیدند و از آنان این‌طور پاسخ شنیدند: کسی از شهر خارج نشده است. سپس از بیراهه رفتند و زن را در آن محلی که پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرموده بود، یافتند و نامه را از او گرفتند و به حضور پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم آوردند. حفظ هوشیاری و غفلت‌نکردن از ترفندهای دشمن، نخستین گام مهم در زمینه‌ی مقابله با او محسوب می‌شود.
طبقه‌بندی اطلاعات عملیات
از سیره‌ی عملی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم درمی‌یابیم که ایشان اخبارش را طبقه‌بندی می‌کرد و در مورد اخباری که صلاح نمی‌دید دیگران از آن آگاهی یابند، به عناصر اطلاعاتی چنین فرمان می‌داد: «خبر را فقط به خود من بدهید و با رمز گزارش کنید تا دیگران به آن پی نبرند.»
در جنگ احزاب وقتی خبر پیمان‌شکنی بنی‌قریظه به آنحضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم رسید، سعدبن معاذ و سعدبن عباده را با تنی چند مأمور بررسی خبر کرد و به آنان فرمود: «به من خبر رسیده که بنی‌قریظه نقض عهد کرده است؛ با دقت مسئله را ارزیابی کنید: اگر خبر راست بود، با رمز گزارش دهید که فقط من بفهمم و بازوان مسلمانان را با انتشار علنی خبر سست مسازید و اگر دروغ بود، گزارش علنی بدهید.» آنان نیز پس از پیگیری دقیق به صحت خبر پی بردند و با رمز به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم گزارش دادند.
نکته‌ی جالبی که در کلام پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم به چشم می‌خورد، این است که از انتشار اخبار به پاره و سست‌کردن بازوان مسلمانان تعبیر کرده است.
ادامه دارد… .
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاهها بسته است.