نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
یعت اجتماعیِ زندگی بشر ایجاب می‌کند که انسان‌ها بسیاری از نیازهای خویش را در قالب روابط مخاصمه‌آمیز یا همزیستی مسالمت‌آمیز با یکدیگر برآورده سازند. ایجاد قرارداد و تعهدداشتن و پایبندبودن بر آن پیرامون مسئله‌ای خاص که مستلزم حضور حداقل دو طرف در قرارداد (دو نفر، یک فرد و یک گروه یا دو گروه) است، یکی از گونه‌های همبستگی اجتماعی در جامعه به شمار می‌آید. در عصر پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم، به‌ویژه در شبه‌جزیره عربستان، به علت نوع خاصی از زندگی قبیله‌ای، برقراری این قراردادها جایگاه ویژه‌ای در حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… ایفا می‌نمود و بسامد واضحی در کنترل خشم در جامعه یا ایجاد بستر شکوفایی درخصوص فعالیتی داشت؛ زیرا پدیده‌ی زهراگین خشم و غضب در نوع جنگ‌های خونین و چندین‌ساله نمود پیدا می‌کرد و به‌همین‌سبب بسترهای شکوفایی اقتصادی یا فرهنگی کمتر یا خیلی نادر در جامعه رخ می‌داد و پایدار می‌گشت.
رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم در طول دوران رسالت خویش با دوراندیشی ژرف‌نگرانه پیمان‌های متعددی را با گروه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی فعال در حجاز امضا کرد و هر دو طرف بر مفاد آن قایم ماندند. این پیمان‌ها که با اهل کتاب، مشرکان و مسلمانان بسته می‌شد، نقش مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی صدر اسلام ایفا کرد؛ از جمله فراهم‌سازی زمینه‌ی مهاجرت پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم و مسلمانان به مدینه، تشکیل حکومت اسلامی و شکل‌گیری تمدن اسلامی. پیمان‌های پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم تمدن‌ساز و فرهنگ‌آموز بود. حاصل آنها بیانگر مؤلفه‌های تمدن اسلامی مانند ایجاد امنیت پایدار، ترویج تعلیم و تربیت، ایجاد سازمان اداری و تشکیلات سیاسی، انسجام اجتماعی، ایثار و فداکاری و پذیرش تنوع دیدگاه‌ها و هم‌افزایی و همگرایی بود. پاسداشت حقوق بشر در حلف‌الفضول، دعوت به توحید در پیمان عقبه‌ی اولی، زمینه‌سازی برای نظم اجتماعی و کار تشکیلاتی در پیمان عقبه‌ی دوم، ایجاد انسجام اجتماعی، تعیین قلمروی جغرافیایی، حاکمیت و ولایت سیاسی و تأمین امنیت پایدار در پیمان عمومی مدینه، برادری و اخوت در پیمان مواخات، تثبیت حاکمیت سیاسی در پیمان صلح حدیبیه تحقق یافته است. با همین پیش منظر، در سلسله‌ی یادداشت‌های بعدی به دو پیمان بسیار مهم پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‌پردازیم:
یکی میان خود مسلمانان و دومی میان مسلمانان و غیرمسلمانان.
دومین اقدام پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم میان اصحاب خویش از مهاجران و انصار عقد برادری بست؛ براین‌اساس، حضرت رسول‌اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم جعفربن ابی‌طالب را با معاذبن جبل، حمزه‌بن عبدالمطلب را با زیدبن حارثه، ابوبکر صدیق را با خارجه‌بن زهیر، حضرت عمربن خطاب را با عتبان‌بن مالک و عبدالرحمن‌بن عوف را با سعدبن ربیع برادر یکدیگر قرار داد. در میان سایر افراد نیز پیمان برادری بست و سپس -آنچنان‌که بعداً می‌بینیم- این پیمان برادری آحاد صحابه را داخل یک چهارچوب عامِ شکل‌گرفته از برادری و موالات قرار داد و همه را باهم مرتبط ساخت. پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم با این کار خویش اساس یک پیوند بسیار بزرگ را آغاز کرد که در نوع خود در دنیا بی‌نظیر بود. ایشان به‌خوبی درک کرده بود که بهترین راه برای رسیدن به سرمنزل مقصود که همانا دعوت، رسالت و برپایی حکومت اسلامی بود، بدون وحدت و برادری امکان‌پذیر نیست و پایه‌هایش قوام و دیوارش استحکام نمی‌گیرد؛ زیرا مواخات عامل اصلی قدرت‌یافتن معنوی و مادی مسلمانان بود، چون همین مواخات از عوامل قدرت معنوی، فعالیت برای تربیت افراد براساس اسلوب و شیوه‌ی تربیت الهی و ساختن رهبر ربانی و مبارز با اسباب تفرقه و چنگ‌زدن به اصول وحدت و یکپارچگی است. مهم‌ترین اصول وحدت و یکپارچگی اینهاست: وحدت عقیده؛ انتساب صادقانه به اسلام؛ تلاش و اندیشیدن برای یافتن حق و محقق‌نمودن اخوت و برادری واقعی میان مسلمانان.
یقیناً اصل بزرگی که وحدت و همبستگی را محقق می‌نماید، تحقق‌بخشیدن اخوت اسلامی میان اقشار مختلف مسلمانان است. ادامه دارد… .
دیدگاه‌ها بسته است.