رمضان فرصت طلایی برای خودسازی و خداشناسی

رفیع الله رفیع

الله ذوالجلال برای تقرب و نزدیک کردن بندگان به ذات یگانه خود راه ها و اسباب زیادی جلوی آن ها قرار داده است. هر یکی از عبادات جانی و بدنی و مالی،‌ اوامر و نواهی در حقیقت راه های تقرب به سوی الله متعال هستند. مثلا در مورد نماز که روزانه اقامه می شود و بیشترین تأکید بعد از توحید و اصلاح عقیده از شرکیات و بدعات و خرافات، برای نماز آمده، حدیث وارد شده که کلید بهشت است و وقتی بنده سر به سجده می‌گذارد بیش از هر حالتی به خدا نزدیک می شود. علاوه از این، خداوند متعال نماز را بازدارنده از منکرات و فحشا یاد فرموده است. شرط آن است که نماز واقعا «نماز» باشد. اما بازهم اگر کسی تمام شرایط و آداب را رعایت نکند، بی نصیب و بی بهره از فواید نماز نخواهد شد.

همانطوری که خدای یکتا و والا مقام در برخی مکان ها شرف و عزت و اثرات خاصی گذاشته است، در بعضی زمان ها نیز چنین فرموده است. از مکان ها، چه عزت و شرفی الله ذوالجلال به حرمین شریفین و مخصوصا مسجدالحرام عطا فرموده! مسجدالاقصی و در درجه بعدتر تمام مساجد دارای شرف و عزت هستند. مسجدی که بر بنیاد اخلاص و راستی بنا نهاده شده، حتما دارای تاثیرات خاصی خواهد بود. هرچه تقوا و اخلاص بیشتر باشد، تاثیر مثبت آن نیز بیشتر خواهد شد. شاید این نکته را با حضور در مساجد مختلف احساس کرده باشید.

در زمان های دارای عزت و شرف خاص، رمضان المبارک، عیدین، روز عرفه و روز جمعه و… قابل ذکر هستند. رمضان المبارک که موضوع این مطلب هست، از بیشترین تاثیرگذاری برخوردار است. خداوند این ماه عظیم الشأن را با دیگر عبادات همراه کرده و به آن عزت و شرف فراوان نصیب فرموده است. خداوند کریم و حکیم این ماه را ماه عبادت، مواسات و همدردی، تلاوت قرآن و نوافل و اذکار قرار داده است. الله تعالی بنابر حکمتش با فرض قرار دادن روزه در این ماه، نفس را که دشمن

درونی هر انسان است تا حد زیادی به کنترل او درآورده تا با خاطرجمعی بیشتر به عبادات بپردازد. وقتی انسان این ماه مبارک را قدر بداند و با روزه از آن استقبال کند، بیشتر برای جای آوردن عبادات آماده و تیار می شود. با نمازهای بیشتر، تواضع بیشتری نصیبش می شود. با پرداخت زکات و صدقات و خیرات صفات زشتی مثل بخل، حب مال و بی تفاوتی از وجود او زدوده می شوند.

در بیشتر جاها از قرآن پاک، یاد نماز با زکات یکجا شده که اهمیت زکات را نشان می دهد. اگر نماز بالاترین عبادت بدن و جسم است، زکات بالاترین عبادتی است که با مال انجام می گیرد. زکات اگر پرداخت نشود در روز قیامت باعث حسرت و پشیمانی می شود. شخص مالدار که زکات نداده، وقتی آثار شوم گناهش را می بیند،‌ تمنا می کند که کاش اصلا فقیر و نادار می بود و زکاتی بر او واجب نمی شد. خداوند مالی را که زکاتش ادا نشده طوقی بر گردن می نماید و با طلاها جسم او را داغ می زند. اما کسی که زکات را ادا کرده، غیر از اینکه فرض خدا را به جای آورده، از فواید مادی و معنوی عمل نیکش نیز بهره می برد. مثلا خداوند زکات که به ظاهر مالش را کم می کند، بر مال او می افزاید، بر مقبولیت و محبوبیت او پیش خدا و خلق خدا افزایش می‌ آید و زکات دهنده با زدودن صفات بدی مثل بخل روحش را صیقل داده و به خودسازی خود پرداخته است.

همچنین با تلاوت بیشتر کلام الهی، طبیعی است که انسان به صاحب کلام نزدیک تر می شود و خدایش را بیشتر می شناسد. بی دلیل نیست که خداوند این ماه مبارک را با قرآن گره زده و با عطر قرآن آن را خوشبو کرده است. این ماهی است که قرآن از لوح محفوظ به آسمان دنیا نازل شده و شبی بسیار مبارک به نام «قدر» در آن وجود دارد. ختم قرآن مجید در نماز تراویح و تهجد و تلاوت به صورت های دیگر همه تشویق بر تلاوت بیشتر قرآن هستند تا ما به خدا نزدیک تر شویم و او را بیشتر بشناسیم و احسانات فراواتش را برخود یاد کنیم. بی دلیل نیست که بسیاری از فتوحات تاریخ اسلام در همین ماه مبارک حاصل شده اند و خداوند بندگان خاص و مقربش را به پیروزی رسانده است.