گامی دیگر برای حفظ حرمت بانوان مسلمان

پامبر خدا -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- از همان آغاز مسئولیت سنگین رسالت، اهداف خاص بعثت خود را در چند محور خلاصه نموده و با زبان ساده به صورت کوتاه و مفید آن‌ها را بیان و اعلام کردند. یکی از این اهداف بسیار زیبا و دلنشین، تکمیل‌نمودن پایه‌های اخلاق در جامعه بشری می‌باشد، چنان‌که خود آن‌حضرت -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- فرمودند: «إنما بعثت لأتمم مکارم الأخلاق؛ همانا برای تکمیل‌نمودن مکارم اخلاقی فرستاده شده‌ام».

پس یکی از اهداف بسیار بلند دین اسلام زنده‌کردن و پویا‌نمودن همه مکارم و فضایل اخلاقی در میان جامعه و مردمان هر منطقه و هر شهر می‌باشد که به پیروان خود تأکید و سفارش می‌کند که همه مکارم اخلاقی را به صورت کامل رعایت نموده و از همه بداخلاقی‌ها به شدت پرهیز کنند.

یکی از بارزترین و کامل‌ترین اخلاق‌های بشری، احترام‌گذاشتن به حریم شخصی افراد و سرک‌نکشیدن در زندگی خصوصی آن‌ها می‌باشد، چنان که از همان ابتدای نزول قرآن، آیات متعدد و متنوعی درباره احترام‌گذاشتن به حریم شخصی افراد نازل شده و به مسلمانان متدین و متعهد دستور داده شده است که به حریم شخصی افراد به هیچ وجه وارد نشده و دنبال عیب‌جویی مردم در خلوت و تنهایی آنان نباشند، چنان‌که قرآن کریم به صراحت دستور می‌دهد: «لاتجسسوا؛ دنبال تجسس و عیب‌جویی [مردم] نباشید».

از این آیه به صراحت تمام سرک‌کشیدن در زندگی عموم مردم به هر صورت که باشد از نظر شرع حرام و ناجایز است و نباید حریم خصوصی فردی مورد تعرض و دست‌درازی قرار گیرد. در حدیث دیگری تعقیب‌کردن مردم در خلوت و تنهایی‌شان برای دست‌یافتن به اطلاعات شخصی و فردی‌شان و عیب‌جویی آنان ممنوع اعلام شده است، چنان‌که امام ابوداود و ابن حبان روایت کرده‌اند: عن معاویه -رضی الله عنه- قال: سمعت رسول الله -صلى الله علیه وسلم- یقول: «إنک إن اتبعت عورات الناس أفسدتهم أو کدت تفسدهم».

حضرت معاویه -رضی‌الله‌عنه- فرمودند که از رسول خدا -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- شنیدم که فرمود: «اگر دنبال پیداکردن عیب مردم [ملت] باشی آن‌ها را فاسد کرده یا در شرف فساد قرار داده‌ای».

در این حدیث هم، سرک‌کشیدن در حریم خصوصی افراد، تعقیب‌کردن آن‌ها در خلوت و تنهایی‌شان ممنوع قرار داده شده است. نکته جالب توجه اینکه: راوی این داستان خود رییس دولت بود و نیاز به زیر نظرگرفتن امور مردم و دست‌یافتن به اطلاعات شخصی و فردی آنان داشت؛ اما باز هم خود راوی این حدیث است که نباید حرمت حریم خصوصی افراد زیر پا گذاشته شده و نادیده گرفته شود.

در حدیث دیگری نسبت به شکستن حریم خصوصی افراد جامعه به شدت هشدار داده شده است و مسئولان و مردم از انجام آن منع شده و برای حرمت‌شکنان تهدید ویژه‌ای در نظر گرفته شده است، چنان که امام احمد -رحمه‌الله- در مسند خود روایت کرده است:

فعَنْ ثَوْبَانَ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِیِّ -صلى الله علیه وآله وسلم- قَالَ: «لَا تُؤْذُوا عِبَادَ اللهِ، وَلَا تُعَیِّرُوهُمْ، وَلَا تَطْلُبُوا عَوْرَاتِهِمْ، فَإِنَّهُ مَنْ طَلَبَ عَوْرَهَ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ طَلَبَ اللهُ عَوْرَتَهُ حَتَّى یَفْضَحَهُ فِى بَیْتِهِ؛ مردم را مورد آزار و اذیت قرار ندهید، به آنان عار نزنید و دنبال دست‌یافتن به حریم خصوص [و اطلاعات شخصی و فردی] نباشید؛ زیرا هرکس چنین کند [و حریم شخصی افراد را بشکند] خداوند هم حریم خصوصی او را می‌شکند و او را در کنج خانه‌اش رسوا می‌کند.

در این آیه به شدت تمام نسبت به شکستن حریم خصوصی افراد هشدار داده شده است که هرکس چنین کند روزی خواهد رسید که اطلاعات شخصی او در دسترس مردم قرار بگیرد و رسوا و بی‌آبرو شود. چنان‌که پس از فتح کابل و ولایات دیگر اطلاعات شخصی و فردی بسیاری از سران حکومت پیشین و سران استخبارات در دسترس مردم قرار گرفت و عموم مردم نسبت به گناهان و جرایمی که در خلوت انجام می‌شد مطلع شدند و اسناد، مدارک و آثار به‌جای‌مانده از جرایم آنان در دسترس بسیاری از مردم قرار گرفت.

پس احترام‌گذاشتن به حریم خصوصی افراد بسیار مهم و حیاتی‌ست و باید توسط همه مردم مراعات شود و هیچ‌کس نباید به این خط قرمز نزدیک شود.

بارزترین و کامل‌ترین حریم خصوصی مردم و ملت، منازل و خانه‌های آنان هستند که هر انسانی نیاز دارد تا در خانه و در حیاط خانه خود بتواند آسوده‌خاطر همراه با امنیت روحی و روانی در لباس راحتی رفت‌وآمد نموده و بدون کوچک‌ترین تکلفی در راحتی کامل زندگی کند، به‌ویژه در اتاق خواب که نیاز است زن و شوهر در اوقات ویژه بدون قید و بند در لباسی کاملاً ساده و راحت کنار هم باشند، به همین دلیل به رعایت این حریم بسیار خصوصی و شخصی قرآن با صراحت تمام سفارش می‌کند که حتی کودکان و خدمت‌کاران و افراد و اعضای خانواده هم بدون اجازه وارد عموم اتاق‌ها و یا اتاق‌های خواب نشوند، چنان خداوند می فرماید:

«یأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ وَ الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْکُمْ ثَلاثَ مَرّات مِنْ قَبْلِ صَلاهِ الْفَجْرِ وَ حِینَ تَضَعُونَ ثِیابَکُمْ مِنَ الظَّهِیرَهِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاهِ الْعِشاءِ ثَلاثُ عَوْرات لَکُمْ لَیْسَ عَلَیْکُمْ»

در آیه فوق، الله تعالی به مومنان و مسلمانان سفارش می‌فرماید که به کودکان و خدمتکاران خود آموزش دهید که در این سه وقت بسیار خاص و ویژه -پیش از نماز صبح، هنگام ظهر و پس از نماز عشاء- بدون هماهنگی و بدون اجازه قبلی وارد اتاق خواب شما نشوند و حریم خصوصی شما را نشکنند و آرامش و آسایش و امنیت روحی و روانی شما را از بین نبرند.

در آیه‌ای دیگر خداوند به مومنان سفارش می‌فرماید که یواشکی و سرزده و بدون اطلاع قبلی وارد منزل هیچ‌کس نشوند، بلکه پیش از واردشدن با صاحب خانه انس و الفت گرفته و با بلند‌کردن صدا و اعلام حضور وارد خانه دیگران شود. خداوند می‌فرماید:

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتاً غَیْرَ بُیُوتِکُمْ حَتَّى تَسْتَأْنِسُوا وَ تُسَلِّمُوا عَلى أَهْلِها ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ».

در این آیه هم تاکید و سفارش شده است که بدون هماهنگی و اجازه مردم، وارد حریم خصوصی آنان نشده و به آن احترام بگذارید تا موجب سلب آرامش نشوید و آنان را پریشان‌خاطر نسازید.

در آیه‌ای دیگر به مسلمانان دستور می‌رسد که حتی اگر درب باز هم بود ولی صاحب‌خانه آن‌جا حضور نداشت تا با او هماهنگ کنید و از او اجازه بگیرید، باز هم حق ورود به آن را ندارید، بلکه منتظر اجازه از سوی صاحب‌خانه بمانید و اگر یکی از اعضای خانواده [حتی یک بچه] به شما دستور برگشتن داد، بازگشتن از آن خانه و نرفتن به آن بسیار زیباتر و پسندیده‌تر خواهد بود. چنان‌که قرآن در این مورد می‌فرماید: «فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فیها أَحَداً فَلا تَدْخُلُوها حَتَّى یُؤْذَنَ لَکُمْ وَ إِنْ قیلَ لَکُمُ ارْجِعُوا فَارْجِعُوا هُوَ أَزْکى لَکُم».

از آیات و احادیث فوق معلوم شد که داخل منزل، محوطه خانه، داخل اتاق‌ها به‌ویژه اتاق خواب برای ساکنان آن یک حریم خصوصی بسیار مهم است و هیچ‌کس حق وارد‌شدن به حریم را بدون اجازه و هماهنگی ندارد.

هنگامی که واردشدن به حریم مردم بدون اجازه ممنوع و ناجایز اعلام گردیده است، قطعاً دیدزدن و دزدکی نگاه‌کردن و ایجاد مزاحمت به وسیله نگاه مسموم و زهرآلود و کینه‌توزانه هم حرام بوده و گناه ناجایز است.

علت حرمت نگاه دزدکی و دیدزدن از بالای دیوار یا درز درب یا پنجره‌های مشرف به آن، پاس‌داشت حرمت بانوان و رعایت حال آنان و تامین امنیت روحی و روانی‌شان می‌باشد و بس.

بانوان مسلمان، متدین و پاکدامن [حتی زنان پاکدامن و با شرم و حیای غیر مسلمان] نهایت تلاش آنان این است که عورت ظاهری، اعضای بدن، و برجستگی‌های جسمانی آنان از دید نگاه‌های زهرآلود نامحرمان [به ویژه انسان‌های شهوت‌ران و شهوت‌پرست] حفاظت شود و در امان بمانند. به همین دلیل آنان در بیرون از خانه و در کوچه و بازار با چادر بلند و مقنعه و نقاب خود را می‌پوشانند و با رعایت دستورالعمل‌های خاصی بیرون می‌روند؛ اما چنین پوشش خاص و رعایت چنین دستورالعمل ویژه‌ای در منزل، محوطه خانه و… بسیار دشوار و حتی ناممکن است، به همین دلیل همین بانوان مومن و متعهد و پاکدامن در منزل و محل سکونت خود کارهای شخصی خود را در لباس ساده و راحتی انجام می‌دهند و ممکن است در هنگام کار، دست، سر و بخشی از موهای آن‌ها ظاهر شده و در معرض دید قرار بگیرد و سبب پریشان و آزردگی‌شان بشود، به ویژه هنگامی که در همسایگی آنان پنجره‌هایی مشرف بر منزل و حیاط آن‌ها وجود داشته باشد؛ لذا برای حفظ حرمت بانوان و تامین امنیت روحی و روانی‌شان توصیه و سفارش شده است که در هنگام ساخت ساختمان‌های جدید از گذاشتن پنجره‌های مشرف بر منزل همسایه به شدت پرهیز شود و ساختمان ساخته‌شده قبلی پنجره‌های آنان به شکلی تغییر پیدا کنند که امکان دیدزدن و دزدکی نگاه‌کردن از آنان ناممکن باشد.

دستور عالی‌قدر امیرالمومنین در این مورد یک چیز تازه و دستور جدیدی نیست، بلکه یادآور قوانین تعیین‌شده اسلامی و انسانی است که رعایت‌کردن آن، بزرگترین حفظ حرمت و پاس‌داشت از عزت است و هیچ منافاتی با شریعت و ادیان مختلف و برداشت‌های متفاوت ندارد، بلکه بزرگ‌ترین علت و سبب، برای پاکی نگاه مردان و حفظ حرمت بانوان است!!!