کمک‌های بشر دوستانه یا باج‌خواهی

آمریکا و نیروهای ناتو از اواخر سال ۲۰۰۱ تا سال  ۲۰۲۱ میلادی، یعنی ۷۲۶۲ روز جنگ با تمام تجهیزات و امکانات خود، سرزمین شهید‌پرور افغانستان را مورد تاخت‌و‌تاز خود قرار دادند و خون پاک هزاران انسان مظلوم و بی‌گناه را جاری ساخته و اقتصاد افغانستان را فلج کردند و بنابر گفتۀ اشرف حیدری که مدتی به عنوان سفیر افغانستان در سریلانکا مشغول بود: در جنگ آمریکا علیه افغانستان ۲۵۰ هزار افغان کشته، یک میلیون زخمی، ۵ میلیون نفر در داخل کشور آواره و ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر پناهجو شدند.

آمریکا و ناتو با این خرابکاری‌های خود امنیت منطقه را هم برهم زدند و میراث ناگواری را برای افغان‌ها به‌جای گذاشتند که جبران ضررهای همه‌جانبه سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی آن‌ها در کوتاه‌مدت به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود.

بعد از استرداد استقلال کشور از اشغال آمریکا، امارت اسلامی از فعالیت‌های مؤسسه‌ها ابراز خرسندی کرده و وجود چنین مؤسساتی را در راستای التیام زخم‌های کهنۀ اقتصادی ملت افغانستان مفید می‌داند؛ اما اینک آمریکا می‌خواهد این کمک‌ها را وجهه سیاسی بدهد، و ادامۀ فعالیت‌های بشردوستانه را با شروط سیاسی مشروط کرده است؛ چنان‌که ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، چندی پیش اظهار کرده بود که آمریکا سالانه میلیاردها دالر به افغانستان کمک می‌کند و این کمک‌ها باید مشروط به بازپس‌گیری تجهیزات از امارت اسلامی باشند.

از طرفی دیگر محمدنعیم، معین مالی و اداری وزارت خارجۀ امارت اسلامی، به این اظهاراتِ خلاف قوانین حقوق بشری ترامپ واکنش نشان داده و با اظهار تعجب، ابراز کردند: برخی کشورها حتی کمک‌های بشردوستانه را مشروط به شرایط سیاسی می‌دانند و بارها بر ادامۀ آن تجدیدنظر می‌کنند که این خود جای تعجب دارد.

این صحبت‌های ترامپ در حالی بیان شده‌اند که طبق تعریف سازمان‌های بشردوستانه، هدف اصلی کمک‌های انسان‌دوستانه، نجات جان انسان‌ها، کاهش درد و رنج آن‌ها و حفظ کرامت انسانی است. بنابراین، برخی از کمک‌های توسعه‌ای که با هدف ایجاد تغییرات اساسی در عوامل اجتماعی و اقتصادی ارائه می‌شوند، ممکن است با کمک‌های بشردوستانه که برای پاسخ‌گویی به بحران‌ها و شرایط اضطراری هستند، تفاوت داشته باشند.

همچنین در تعریف‌های مؤسسات کمکی نیز آمده است که کمک‌ها نباید هیچ‌گونه تبعیضی بر اساس ملیت، نژاد، باورهای مذهبی، طبقه اجتماعی یا دیدگاه‌های سیاسی داشته باشند. این کمک‌ها با هدف کاهش رنج انسان‌ها ارائه می‌شوند و صرفاً بر اساس میزان نیاز افراد صورت می‌گیرند، به‌طوری‌که فوری‌ترین نیازها در اولویت قرار دارند.

آمریکا به‌جای آنکه غرامت ویرانی‌های بیست‌سال اشغال خود را بپردازد، اکنون طلبکار گشته و ارائه کمک‌های بشردوستانه را مشروط به تحقق خواسته‌های سیاسی‌اش کرده است.