نگرانی ایران در مورد مدیریت آب در افغانستان اتلاف وقت است

توجه: مقالات وب‌سایت الاماره دری تنها نظر نویسندگان است و لزوماً دیدگاه این وب‌سایت نیست.

مقامات ایرانی پس از آغاز کار بند پاشدان در حوضه‌ی دریای هریرود، بار دیگر ابراز نگرانی کرده‌اند. عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی اداره‌ی آب ایران، استفاده‌ی یک‌جانبه‌ی افغانستان از آب‌های هریرود را نقض حقوق عرفی دانسته و مدعی شده است که اقدام یک‌جانبه از طرف افغانستان نه‌تنها به دسترسی چندین میلیون نفر به آب آشامیدنی و صحت آسیب می‌رساند، بلکه پیامدهای گسترده‌ای بر محیط زیست پایین از این رودخانه نیز خواهد داشت.

 

نگرانی‌های مقامات مذکور به این دلیل سبب تاسف و در عین‌حال خنده‌آور است که آب از ماست اما در نگرانی‌های مربوط به آن، مردم بیگانه خسته شده‌اند که این نگرانی‌ها نه‌تنها اتلاف وقت است بلکه به‌مثابه‌ی بیدار ماندن تا نیمه‌های شب برای محافظت از بستر دیگران می‌باشد. دریای هریرود از مناطق مرکزی افغانستان سرچشمه می‌گیرد و بند پاشدان، که در نزدیکی شهر هرات و بسیار دور از مرز ایران قرار دارد، در سال ۲۰۱۳ میلادی توسط اداره پیشین و با هزینه‌ی ۱۱۷ میلیون دالر شروع شد.

 

در نخست قرار بود این بند در سه سال تکمیل شود، اما اشغال آمریکا و ناامنی‌های کشور باعث شد که ساخت این بند در زمان تعیین‌شده به پایان نرسد.

 

خوشبختانه پس از حاکمیت امارت اسلامی، مردم افغانستان شاهد امنیت پایدار و اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و عام‌المنفعه بوده‌اند، وزارت آب و انرژی ماه گذشته در این مورد گزارش داده بود که کار بند پاشدان دوباره آغاز شده و تاکنون ۸۰ درصد این پروژه تکمیل شده است. همچنین، فاز دوم کانال قوش‌تیپه با شدت پیش می‌رود و بند شاه و عروس نیز توسط مقامات بلندپایه‌ی امارت افتتاح شده است و به‌زودی شاهد آغاز ساخت بندهای دیگری نیز خواهیم بود.

 

آب که نعمتی بزرگ از جانب خداوند متعال برای بندگانش است، باید به درستی مدیریت شود و شکر آن را به جای آوریم. بدون آب زراعت، صنعت و حیات ممکن نیست. افغانستان که موقعیت جغرافیایی راهبردی در میان آسیا دارد، یکی از غنی‌ترین کشورهای منطقه از نظر منابع آبی است. با این حال، افغان‌ها به‌رغم داشتن منابع سرشار آبی، همچنان با مشکلات خشک‌سالی و کمبود آب مواجه‌اند.

 

الحمدلله مسئولین امارت اسلامی برای مدیریت منابع آب تلاش دارند تا عزت و آبروی مردم افغانستان را حفظ کنند و آن‌ها را از وابستگی به دیگران نجات دهند.

 

افغانستان در حال حاضر با خشک‌سالی مداوم و بلایای طبیعی دست‌وپنجه نرم می‌کند. زمین‌های فراوان، کوه‌ها و دره‌های افغانستان را می‌بینیم که به‌دلیل خشک‌سالی بی‌ثمر مانده‌اند و هیچ افغان از این نعمت الهی بهره برده نمی‌تواند. ما اکنون با وجود منابع سرشار آبی، احساس تشنگی می‌کنیم و از نعمتی که خداوند به ما ارزانی بخشیده است، محروم می‌باشیم.

 

یکی از نمونه‌های روشن کمبود آب، نبود برق در کشور است که ارتباط مستقیمی با مدیریت منابع آبی دارد. در حال حاضر، افغانستان نمی‌تواند نیاز برق مردم خود را به‌طور کامل تأمین کند و مجبور است برق مورد نیاز را از کشورهای تاجیکستان و قزاقستان خریداری کند که سالانه میلیون‌ها افغانی هزینه به دنبال دارد.

 

بنابر این، نیاز شدیدی وجود دارد که افغانستان منابع آبی خود را مدیریت کرده و در تمام رودخانه‌های خود بندهای تولید برق بسازد. این اقدام نه‌تنها به افزایش برق داخلی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ی فعالیت مداوم کارخانه‌ها را نیز فراهم خواهد کرد و کشور را از وابستگی به انرژی خارجی رها خواهد ساخت.

 

امارت اسلامی حق دارد به‌منظور کاهش فقر و تأمین منافع عمومی، آب‌های جاری کشور را مدیریت و بندهای جدیدی ایجاد کند و برای جلوگیری از خشک‌سالی در مناطق مختلف کشور از تمام امکانات استفاده کند.

 

خلاصه اینکه تهدید خشک‌سالی ناشی از کمبود آب در افغانستان در چهار دهه اخیرِ سختی‌ها و جنگ، مدیریت ضعیف و نبود پروژه‌های حیاتی باعث نگرانی مقامات ایرانی شده است. تا دیروز که جنگ‌ها و ناآرامی‌های مداوم در افغانستان جریان داشت، چرا مسئولان ایرانی نگران آب افغانستان نبودند؟ معلوم است که بر تخت بیگانه نشسته بودند و در آب‌های بیگانه خوش‌گذرانی می‌کردند. اکنون که با یاری پروردگار امنیت حاکم شده است، جنگ پایان یافته است، افغانستان در مسیر کامیابی گام‌های قوی و اساسی بر می‌دارد و در ردیف رقبای منطقه و جهان می‌ایستد، دل همسایگان می‌ترکد‌ که افغانستان به‌ نحوی خود را از فشارهای مختلف و نیازمندی به ما نجات می‌دهد.

 

اگر همسایه‌ها در مورد آب نگران هستند، از این‌رو این نگرانی را اتلاف وقت می‌دانم که معاهده گذشته در مورد قرارداد آب هلمند، توسط دولت‌های وقت امضا شده‌ و لغو یا بازنگری آن‌ها بر عهده‌ی خود افغان‌ها است. در این قرارداد نیامده است که افغانستان آب خود را مدیریت نکند، بلکه ذکر شده است که ایران حق خرید آب اضافی از افغان‌ها را دارد، اما در طول چهار دهه‌ی گذشته، ایران حتی یک افغانی در مقابل حقابه‌ی خود به افغانستان پرداخت نکرده است.