نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
اقتصاد در عصر پیامبر اکرم -صلى‌الله‌علیه‌وسلم-
پیامبر گرامی اسلام -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- اولین مؤسس اقتصاد اسلامی است. تمام روایت‌هایی که از ایشان در مورد اقتصاد و کار و فعالیت‌های اقتصادی روایت شده است، در حقیقت چهارچوب و نقشه‌ی عمومی اقتصاد اسلامی را ترسیم می‌کنند. زندگی پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- مملو از این‌گونه مسائل و معاملات
است. هیچ گوشه‌ای از زندگی وجود ندارد مگر اینکه پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- حکمی یا قولی در آن مورد ایراد فرموده‌اند. همچنین رسول‌الله -صلى‌الله‌علیه‌وسلم- مجری تمام احکام قرآن کریم است که بخشی از آن‌ها، احکام و مسائل اقتصادی می‌باشند.
در این یادداشت و نوشته‌های بعدی نمونه‌هایی از مسائل و قضایای اقتصادی را که پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- انجام داده یا در تعامل بوده‌اند، مورد بحث قرار می‌دهیم.
زندگی پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- به دو مرحله تقسیم شده است:
۱. مرحله‌ی مکی؛ (قبل از هجرت)
۲. مرحله‌ی مدنی؛ (بعد از هجرت به مدینه منوره و ساکن‌شدن در آن‌جا و تأسیس دولت اسلامی).
در اینجا مسائل اقتصادی این دو مرحله را مورد بحث قرار می‌دهیم:
۱. مرحله‌ی مکی؛ پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- بیشتر عمرشان را در مکه مکرمه سپری کرده است؛ یعنی از مجموع ۶۳ سال عمر مبارک‌شان، تنها یازده سال آن را در مدینه منوره و باقی آن را در مکه مکرمه گذارنده است. زندگی مرحله‌ی مکی ایشان به دو بخش تقسیم شده است؛ مرحله قبل از بعثت که به پیامبری مبعوث نشده بود و این شامل مرحله‌ی طفولیت، جوانی و نوجوانی می‌شود و مرحله‌ی بعد از بعثت که بعد از نزول وحی شروع شده و همزمان مکلف به تبلیغ و رساندن احکام الهی گردیده است. پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- در دوران مکی چه قبل از بعثت چه بعد از بعثت کارهایی را انجام داده است که مسائل و قضایای اقتصادی در آن دیده می‌شود. همچنین بعد از بعثت آیات زیادی از قرآن‌کریم نازل شده است که قضایای اقتصادی را در بر دارند و ابعاد آن را بیان کرده است.
در اینجا هر دو (عمل) پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- و آیات قرآنی مرتبط با اقتصاد را مورد بحث قرار می‌دهیم؛ زیرا پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- اولین شخصیتی بود که آیات قرآن کریم را در عمل پیاده می‌کرد.
عمل پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم-
ایشان در دوران مکی کارهایی انجام داده است که مسائل اقتصادی در آن دیده می‌شود. در اینجا دو عمل ایشان را نقل می‌کنیم:
الف: چراندن گوسفندان اهل مکه در مقابل مزد؛
چراندن گوسفندان در مقابل مزد کار اقتصادی قلمداد می‌شود و پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- این عمل را برای تأمین نیازهای خودشان انجام داده است.
در روایتی از عبیدبن عمیر آمده است که رسول‌الله -صلى‌الله‌علیه‌وسلم- فرمود: «همه‌ی پیامبران گذشته گوسفند چرانده‌اند. مردم عرض کردند: شما نیز چرانده‌اید؟ فرمود: بلی!».
روایتی دیگر در کتاب الاجارهٔ بخاری از حضرت ابوهریره رضی‌الله‌عنه نقل شده که رسول‌الله -صلى‌الله‌علیه‌وسلم- در جواب سؤال قبلی فرمود: «من گوسفندان مردم مکه را در مقابل چند قراریط می‌چرانیدم». قراریط جمع قیراط است که یک دهم یا یک بیستم دینار می‌شود.
ب: سفر آن‌حضرت -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- برای تجارت؛
اشتغال به تجارت و بازرگانی از مسائل مهم اقتصادی پنداشته می‌شود. پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- تجارت و بازرگانی را در زمان مکی قبل از بعثت انجام داده است.
در سنین ۲۰ – ۲۵ سالگی جوهر وجود پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- که از کودکی تا کنون در بخش‌هایی محدود معلوم و معروف بود، به تدریج برای همه‌ی قریش عیان می‌شد. شرافت، دیانت، امانت، صداقت، حسن اخلاق، بلند‌همتی، استعداد، رهبری و خلاصه اینکه تک‌تک خصلت‌های پسندیده و نیکوی آن‌حضرت شکوفا می‌شد.
در همین ایام حضرت خدیجه -رضى‌الله‌عنها- قرارداد شرکت تجارت را با ایشان منعقد نمود.
حضرت خدیجه -رضی‌الله‌عنها- به سبب داشتن عفت و سیرت پاکیزه در میان قریش به طاهره معروف بود و به خاطر دانایی، فهم، فراست، اخلاق و اوصاف حمیده‌اش تمام قبیله برایش احترام قایل بود. همچنین از سرمایه‌دارترین زن‌های قریش به شمار می‌رفت؛ چه‌بسا نصف کاروان تجاری قریش را کالاهای او در بر می‌گرفت.
حضرت خدیجه با سرمایه‌ی خود تجارت می‌کرد و با کسی قرارداد می‌بست تا به نیابت از او همراه کاروان‌های تجاری برود و سهمی تعیین‌شده دریافت کند. بنابر روایت ابن‌اسحاق، هنگامی که او از صداقت، امانت و اخلاق پسندیده رسول‌الله -صلى‌الله‌علیه‌وسلم- آگاهی یافت، از او خواست که مال‌التجارهٔ او را به شام ببرد و گفت که به شما بیش از دیگران اجرت و سهم خواهم داد.
خلاصه اینکه معامله‌ی تجاری خدیجه -رضی‌الله‌عنها- با پیامبر اکرم -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- انجام شد و او غلامش میسره را در این سفر تجاری، همراه آن‌حضرت -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- به شام فرستاد. این سفر در ۱۵ یا ۱۶ ذی‌الحجه سال ۲۵ عام‌الفیل آغاز شد. غلام حضرت خدیجه -رضی‌الله‌عنها- در اثنای سفر با مشاهده‌ی خوبی‌های اخلاقی، عادات و خصایل رسول‌الله -صلى‌الله‌علیه‌وسلم- شیفته‌ی ایشان شد. بعد از بازگشت، تفصیل این سفر را برای خدیجه -رضی‌الله‌عنها- تعریف کرد که او محمد را چگونه انسانی یافته است. رسول‌الله -صلى‌الله‌علیه‌وسلم- نیز در تجارت بسیار موفق عمل کرد و سود فراوانی به دست آورده بود.
ابن‌سعد از نفیسه بنت منیه آورده است که آن‌حضرت -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- دو برابر سودی که دیگران قبل از آن برای خدیجه کسب می‌کردند، به ایشان تحویل داد. حضرت خدیجه -رضی‌الله‌عنها- نیز دو برابر آن‌چه وعده داده بود، به آن‌حضرت -صلی‌الله‌علیه‌وسلم- داد. شرکت در تجارت و همچنین انجام تجارت؛ کاری است که رسول‌الله -صلى‌الله‌علیه‌وسلم- در این معاهده انجام داده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاهها بسته است.