نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
اصول و مبانی سیاست خارجی اسلام
اصول سیاست خارجی، مجموعهای از تعالیم و آرزوهای دینی است که چهارچوب کلان سیاست خارجی دولت اسلامی را شکل میدهد.
این مجموعه ثابت و ماندگار و از نظر تفسیری، بر سایر مسائل سیاست خارجی حاکم است.
پژوهشگران اسلامی در تعریف اصول سیاست خارجی بر این نظر هستند که اصول سیاست خارجی مبادی و اساس روابط خارجی دولت اسلامی است که در منابع دینی بهعنوان چهارچوب و اساس تنظیم روابط خارجی مطرح شده است.
با عنایت به تعریف اصول سیاست خارجی، این اصول را از مجموع آیات قرآنی ناظر به روابط خارجی، میتوان در این محورها خلاصه نمود: اصل دعوت یا جهاد، اصل ظلمستیزی، اصل عزت اسلامی و سیادت دینی، اصل التزام و پایبندی به پیمانهای سیاسی.
گروههای موردنظر پیامبراکرم صلیاللهعلیهوسلم جهت برقراری رابطهی دیپلماتیک عبارت بودند از:
۱. قبایل شبه جزیرهی عربستان، قبایل شهرنشین و صحرانشین. به رغم نشست و حتی کشمکشها و خونریزیهایی که در میان آنان وجود داشت، زمینهی مساعدی را برای انسجام و تشکل میانشان به وجود آورد؛
۲. گروههای دینی که عمدتاً یهودیان، مسیحیان نجران و حاشیهی جزیرهالعرب بودند که در مناطقی سکونت داشتند که در مجاورت امپراتوری روم قرار داشت. جمعی از این گروهها مسلمان و گروهی نیز با مسلمانان همپیمان شدند و برخی از یهودیان نیز راه دشمنی و خیانت را پیش گرفتند؛
۳. دولتهای مقتدری که در دو سوی شبه جزیرهی عربستان قرار داشتند؛ مانند: امپراتوری ایران، روم و همچنین حبشه و سایر دولتها؛
۴. دولتهای کوچک و تحتالحمایهای که زیر سلطه و نفوذ دولتهای مقتدر بودند و با گرویدن به اسلام یا پیمانبستن با پیامبراکرم صلیاللهعلیهوسلم توانستند از اسارت آن دولتها رهایی یابند.
ابزارهای دیپلماسی در اسلام
در سیاست دینی اسلام میان هوشیاری و نیرنگبازی تفکیک وجود دارد و سیاستمدار مسلمان ضمن پرهیز از خدعه، نیرنگ و فریبکاری، به هوشیاری و مراقبت از دشمن و تحلیل شرایط و الزامات زمانی و مکانی فرامیخواند؛ برایناساس، در اسلام به مشروعبودن ابزار و انسانیبودن روشها همواره تأکید شده است. اخلاق و ارزشهای اخلاقی عنصرهایی است که هیچگونه جایگاهی برای روشها و ابزارهای غیراخلاقی در سیاست اسلامی باز نمیکند و اساساً در عملکرد اسلام، سیاست و هشیاری از خدعه و نیرنگ جدا شده است.
دیدگاهها بسته است.