مسئولیت ملت در قبال دولت!

این سخن در میان مردم بسیار رایج است که ملت بر حکومت حق دارد تا به آن‌ها خدمات ارائه دهد و در هر زمینه‌ای باید امکانات فراهم نماید از قبیل: تعلیم، غذا، پوشاک، صحت و محل سکونت؛ یعنی دولت در هر عرصه مسئول است. اما هیچکس نگفته است که آیا دولت بر ملت حقی دارد؟ از این قبیل موارد بسیاری چه از نظر اسلام و چه از نظر قوانین دنیا وجود دارد که دولت نیز حقوقی بر ملت خود دارد که در زیر مرتباً به آنها اشاره می‌کنیم.

۱_: مسئولیت تطبیق قانون:

تطبیق قانون اگرچه بر عهده دولت است اما مردم نیز موظف به همکاری با دولت هستند تا قانون بر همه اعمال شود. در صورتی که مردم در این زمینه با دولت خود همکاری نکنند، حق به حق‌دار نمی‌رسد، قانون به درستی اجرا نمی‌شود و کاستی‌های زیادی را شاهد خواهید بود. هر حکومتی که ریشه‌های عمیق در ملت داشته باشد هرگز حق مظلوم را ضایع نخواهد کرد. لذا گفته می‌توانیم که همکاری ملت بسیار مهم است.

۲_: مسئولیت اجتماعی:

هر شهروندی در قبال جامعه مسئول است و باید شانه به شانه‌ی دولت در بقا و توسعه جامعه همکاری کند. حوادث زیادی وجود دارد که در یک مکان بلای طبیعی رخ داده است و دولت نمی‌تواند به موقع به آن رسیدگی کند، بر اثر این حادثه تعداد زیادی از هموطنان جان خود را از دست داده‌اند، تعدادی مجروح، تعدادی بند و برخی بی‌خانمان شده‌اند. در این زمان کمک عمومی ملت بسیار مهم است که چگونه به هموطنان فقیر و مصیبت‌زده خود کمک کنند. مردم خواهند گفت که این وظیفه دولت است اما در همچین شرایط وخیم هر مؤمن مکلف است که کمک‌های اولیه را به هموطنان خود برساند و جان مردم خود را نجات دهند.

۳_: مسئولیت اخلاقی:

این مسئولیتی است که در قرآن کریم بر آن تأکید شده و مکرراً به امر به معروف و نهی از منکر اشاره شده است. برخی از افراد جامعه این کار را مسئولیت دولت می‌دانند در حالی‌که اینطور نیست زیرا این یک عمل فردی است. ما باید انجام کارهای خوب و دوری از بدی‌ها را در نخست از خود آغاز نمائیم و شمایل و شخصیت حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وسلّم را در خود عملی کنیم و دیگران را نیز به این موارد امر نمائیم‌‌. این وظیفه دینی یک مسلمان است.

۴_: مسئولیت مالی:

این مسئولیت کمک با دولت است تا روی پای خود بایستد؛ ملت باید کمک مالی یعنی مالیات را سر وقت بپردازد و زکات مال را که فرض دینی است، به اخلاص و امانت‌داری به دولت تحویل دهد تا آن را بین مردم فقیر و نیازمند به‌خوبی توزیع کند. این مالیات است که یک دولت را به خودکفایی می‌رساند و آن را از بردگی دیگران نجات می‌دهد. هر دولتی که دارای منابع مالی باشد برای همیشه آزاد خواهد بود و اگر از منابع مالی محروم باشد مانند کشورهای آفریقایی می‌شود که شب‌وروز را برای دریافت کمک‌های کشورهای غربی می‌شمارند و همیشه محتاج اند.

۵_: احترام به مردم:

مردم باید به حکومت کمک کنند تا حکومت ظالم و مظلوم را در بین مردم بشناسد تا حق به حق‌دار برسد و جلوی ظالم گرفته شود. گاهی رخ می‌دهد که ظالم و مظلوم هر دو خود را بی‌گناه جلوه می‌دهند اما در حقیقت اینطور نیست؛ به ناچار یک نفر ملامت و دیگری بی‌گناه است. در اینجا مسئولیت مردم ایجاب می‌نماید که ظالم و مظلوم را به دولت معرفی کنند.

۶_: کمک در تأمین امنیت:

از آنجایی که امنیت یکی از مهمترین نیازهای زندگی است و همه تحولات زندگی در گرو امنیت است، ملت مسئولیت مشارکت کامل در امنیت با دولت خود را بر عهده دارد. یعنی اگر کار مشکوکی دید، جلوی آن را بگیرد و اگر از توانش خارج است، این اقدام را به دولت اطلاع دهد که دولت دست به کار شود تا نظم عمومی اخلال نشود.

در مجموع می‌توانیم گفت همان طور که مردم بر دولت حق دارند، دولت نیز بر مردم حق دارد که باید همکاری صورت گیرد خواه در بخش اجتماعی باشد یا همکاری مالی؛ اما مهم ترین همکاری در حوزه امنیت است که هر شهروند باید آن را ضروری بداند.