قصاص و حفظ کرامت انسانی

توجه: مقالات وب‌سایت الاماره دری تنها نظر نویسندگان است و لزوماً این وب‌سایت نیست.

قرآن مجید، کتابی است که انسان‌ها را حیات می‌بخشد و زندگی آرام و پرسعادت آن‌ها را تضمین می‌کند و توده‌های بشری را از ظلم، کشتار، انتقام‌جویی‌ها و نابسامانی‌ها باز می‌دارد و درخت ناامنی‌، مظالم و بدبختی‌‌ها را از ریشه می‌خشکاند.

 

حیات اجتماعی سالم در گروِ وجود امنیت و آسایش عمومی و رعایت حقوق و تکالیف متقابل است و آسایش عمومی، در گروِ حفظ اصول و ارکان یک حیات اجتماعی است و حکم قصاص برای محافظت رکن مهم جامعه، یعنی جان افراد، در برابر جنایت‌کاران وضع شده است.

 

قصاص یکی از احکام کیفری در اسلام است که قرآن آن را مایۀ حیات جامعه می‌داند. در اجرای قصاص و عملی‌کردن حدود الله، حیات و حکمت‌‌های رنگین و رمز و رازهای شفگت‌انگیزی نهفته است که حضرت پروردگار بهتر از همه‌ به آن عالم و داناست.

 

اما آنچه که ما انسان‌ها، با بینشی که داریم می‌بینیم و می‌دانیم این است که واقعاً قصاص، به انسان‌ها حیات‌ می‌بخشد و این فرمان پرسعادت رب‌العزت، امنیت، آرامش و رفاه را بر زمین خدا به ارمغان می‌آورد و بندگانش را از باتلاق کشتار، ناامنی، بربریت، انتقام‌جویی، بیداد و خونریزی نجات میدهد.

 

حکم قصاص برای جلوگیری از انتقام‌های کور و دور از عدالت، همچنین برای جلوگیری از جرأت‌یافتن جنایت‌کاران به ارتکاب قتل و ضرب مردم، تشریع شده است.

 

به طور کلی حدود الهی و از جمله قصاص از دو جهت، جنبۀ بازدارندگی دارد:

 

۱. پیش‌گیری از جرم، قبل از ارتکاب آن؛

۲. منع کشته‌شدن انسان‌های دیگر بعد از ارتکاب جرم.

 

امارت اسلامی افغانستان بیست‌سال مقتدرانه جهاد کرد و با نیروهای اشغال‌گر غربی جنگید تا بتواند نظام اسلامی را در این جغرافیا، جاری گردانده و احکام شریعت اسلامی را بر منهجِ مذهب امام ابوحنیفه -رحمه‌الله- پیاده بکند.

 

بنابراین روز جمعه ۲۲ حمل، پرونده‌های چهار قاتل که به طور بسیار دقیق و مکرر توسط سه محاکم (ابتدائیه، مرافعه و تمیز) مربوط به ستره محکمۀ امارت اسلامی بررسی شده و احکام قصاص بر مجرمین صادر و تایید شده بود و سپس این احکام برای تائید به حضور عالی‌قدر امیرالمؤمنین -حفظه‌الله- زعیم امارت اسلامی، ارائه شد و دوباره در آخرین لحظات هیئت موظف از مرکز، پیش اولیای مقتول رفته و برای قاتلان خواهان عفو شدند؛ اما این خواستهٔ‌شان مورد قبول اولیاء قرار نگرفته و تا آخرین لحظات خواهان اجرای حکم قصاص بودند و در نهایت حکم قصاص در ولایت‌های بادغیس، نیمروز و فراه با حضورداشت مردم اجرا گردید.

 

دفتر حقوق بشر سازمان ملل در واکنش به قصاص این چهار نفر گفت که این نوع مجازات با کرامت انسانی و حق زندگی سازگاری ندارد. این دفتر در بیانیه‌ای نوشت که از اعدام این افراد توسط طالبان در افغانستان، «وحشت‌زده» شده است. دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد روز جمعه، ۲۲ حمل در یادداشتی در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «مجازات اعدام اساسا با کرامت انسانی و حق زندگی سازگاری ندارد و شواهد نشان می‌دهند که تاثیر چندانی در بازدارندگی جرم ندارد».

 

در جواب دفتر سازمان‌ ملل باید گفت که ما مسلمانان معتقد هستیم که اسلام دین جامعی بوده و یقیناً در وضع قوانین، خصوصاً قوانین جزایی، همه جوانب را مد نظر قرار داده است و برعکس گفته‌های سازمان ملل، با اجرای احکام قصاص، کرامت انسانی حفظ می‌گردد؛ چون آسایش عمومی، در گرو حفظ اصول و ارکان یک حیات اجتماعی است و حکم قصاص برای محافظت از رکن مهم جامعه، یعنی جان افراد، در برابر جنایت‌کاران وضع شده است.

 

در بخشی از بیانیۀ دفتر سازمان آمده است که قصاص تأثیر بازدارندگی نداشته است؛ اما واقعیت چیزی دیگر است و آن اینکه در سرزمین‌هایی که حکم قصاص لغو و اجرای حدود الله به تعلیق درآمده است، کشتارهای بی‌رحمانه و انتقام‌جویی‌ها بیداد می‌کنند و فضای وحشی‌گری و استبداد در آن‌جا حکم‌فرما است.

 

در ادامه می‌خواهیم بر تعدادی از کشورهایی که جدای از احکام الهی، طبق میل بشری خود برای کنترل قتل‌ و کشتار‌ها قانون وضع کرده‌اند مروری داشته باشیم:

 

۱. استرالیا با دارابودن ۸۳ قاتل زنجیره‌ای به عنوان دهمین کشور در فهرست ده‌گانه جهانی از نظر تعداد ارائه‌شده معرفی شده است؛

۲. آلمان براساس فهرست جهانی ۸۸ قاتل زنجیره‌ای داشته است؛

۳. ژاپن با داشتن ۱۳۷ قاتل زنجیره‌ای خانۀ دو تن از فاسدترین آنان بوده است؛

۴. روسیه با تجربه ۱۹۶ قاتل زنجیره‌ای از این نظر دومین کشور جهان است؛

۵. آمریکا که خود را مهد دموکراسی و تمدن می‌داند با داشتن ۳۶۱۵ قاتل زنجیره‌ای از این نظر در رتبه نخست جهان قرار دارد.

ناگفته نماند که قاتل زنجیره‌ای به فردی گفته می‌شود که چندین قتل را به صورت پی‌درپی و عمدی انجام داده که انگیزه‌های آن‌ها ممکن است روانی، جنسی، انتقامی یا حتی صرفاً برای لذت باشد.

 

آمار موجود تنها مربوط به قاتلانی است که دستگیر شده‌اند؛ در حالی که برخی از آن‌ها سال‌ها بدون شناسایی به جنایات خود ادامه می‌دهند و برخی دیگر هرگز شناسایی یا دستگیر نمی‌شوند.

 

جهانی که در انتظار نجات از طریق قوانین بشری است، آکنده از قاتلان زنجیره‌ای‌ است که هر از گاهی افراد بی‌گناه را به کام مرگ می‌کشانند.

 

جای تعجب است که دفتر سازمان ملل نقص‌های روزانه و آشکار حقوق بشری اسرائیل کودک‌کش را نمی‌بیند؛ اما از اجرای قصاص در افغانستان، که در راستای احقاق حقوق بشر است وحشت‌زده می‌شود.