نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
فضایل ده روز اول ذوالحجه و مسائل عید اضحی بخش اول
ماه ذوالحجه یکی از چهار ماه مقدس الهی است؛ به تصریح همه‌ی مفسران و محدثان، منظور از آیه‌ی ۳۶ سوره‌ی توبه: «مِنْهَا أَرْبَعَهٌ حُرُمٌ/ماه‌های حرام چهارند»، رجب و ذوالقعده و ذوالحجه و محرم است؛ بنابراین، این ماه‌ها از جایگاه ویژه‌ای در پیشگاه خدای متعال برخوردار است. خداوند در آیه‌ی ۳۰ سوره‌ی حج می‌فرماید: «وَمَنْ یُعَظِّمْ حُرُمَاتِ اللَّهِ فَهُوَ خَیْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ؛ و هر کس آنچه را خداوند محترم/مقدس شمرده، گرامى بدارد، قطعاً براى او نزد پروردگارش بهتر است.» یعنی حرمت‌نهادن به مقدسات الهی به سود انسان تمام می‌شود و پاداش آن با خدای متعال است؛ ازهمین‌رو، باید در این ماه با تمام توان از معصیت اجتناب شود و گریزان بود. اگر توان نیکی نداریم، حداقل بدی نکنیم. در این ماه انوار و فیوضات خاصی از آستان الهی نازل می‌شود و معصیت تنها چیزی است که انسان را از این برخورداری‌های ویژه محروم می‌گرداند؛ بنابراین، در این ایام باید دنبال اعمال نیک بود تا از برکت این ماه محروم نشد. عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «مَا مِنْ أَیَّامٍ الْعَمَلُ الصَّالِحُ فِیهَا أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنْ هَذِهِ الْأَیَّامِ» یَعْنِی أَیَّامَ الْعَشْرِ، قَالُوا: یَا رَسُولَ اللَّهِ، وَلَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ؟ قَالَ: «وَلَا الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ، إِلَّا رَجُلٌ خَرَجَ بِنَفْسِهِ وَمَالِهِ، فَلَمْ یَرْجِعْ مِنْ ذَلِکَ بِشَیْءٍ» (صحیح ترغیب و ترهیب، رقم/۱۱۴۸.) از ابن‌عباس رضی‌الله‌عنه روایت است که رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «روزهایی نیست که عبادت در آنها نزد خدا محبوب‌تر و پسندیده‌تر از این ایام، یعنی دهه‌ی اول ذوالحجه باشد. گفتند: ای رسول‌الله، حتی جهاد در راه خدا نیز از آن برتر نیست؟ فرمودند: جهاد در راه خدا نیز از آن برتر نیست، مگر مردی که با نفس و مال خود برای جهاد خارج شده و هیچ کدام را باز نیاورده باشد.» اعمالی که می‌توان در دهه‌ی ذو الحجه انجام داد: ۱. روزه؛ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَصُومُ تِسْعَ ذِی الْحِجَّهِ. (سنن ابوداوود، رقم/۲۴۳۷.) پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم نه/۹ روز اول ذی الحجه را روزه می‌گرفتند. ۲. ذکر: تسبیح و تحمید و تهلیل گفتن؛ عَنِ ابْنِ عُمَرَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَا مِنْ أَیَّامٍ أَعْظَمُ عِنْدَ اللهِ، وَلَا أَحَبُّ إِلَیْهِ مِنَ الْعَمَلِ فِیهِنَّ مِنْ هَذِهِ الْأَیَّامِ الْعَشْرِ، فَأَکْثِرُوا فِیهِنَّ مِنَ التَّهْلِیلِ، وَالتَّکْبِیرِ، وَالتَّحْمِیدِ» (حدیث صحیح احمد، رقم/۶۱۵۴) از عبدالله‌بن عمر رضی‌الله‌عنه روایت است که رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: هیچ روزی باشکوه‌تر و محبوب‌تر از انجام‌دادن اعمال نیک در ده روز اول ذی‌الحجه نزد خداوند وجود ندارد، پس در این روزها «لا إله إلا الله والله أکبر والحمد لله» را زیاد بگویید. ۳. استغفار؛ استغفار پالایشگاه روح و نوازشگر روان و پاک‌گردان ناخالصی‌ها و ناپاکی‌هاست که در ضمیر و اندیشه انباشته شده و نفس و نفیس آدمی را گران و سنگین کرده است. این مرحلهٔ گویش استغفار و مغفرت‌طبی ایستگاه پاک‌شدن و گذشتن و رفتن و واردشدن به مرحلهٔ و مقام نیکان است. ۴. تلاوت قرآن؛ کلام خداوند راه مستقیم برقراری ارتباط با خداوند متعال در هر وقت و هر کجاست. خواندنش ثواب و تدبرش جلادهندهٔ عقل و فکریدن در آیاتش سبک‌کنندهٔ روح است. تلاوتش آرامش‌ده و زلال‌کنندهٔ آب راکد اندیشه و خرد آدمی است که در تأثر از حوادث دایمِ روزگار ره اشتباه رفته و منزل اشتباه گزیده است. ۵. صدقه و بجاآوردن صله رحم؛ معنای انسانیت در کانون انسان‌ها معنا پیدا می‌کند و رفت‌وآمد و برقراری ارتباطات با همدیگر راز سربسته‌ی مهر و عطوفت و مهربانی است. ۶. جهاد و نگهبانی در راه خدا؛ جهاد تقدیم‌کردن ارزشمندترین سرمایهٔ خویشتن است که جان و زندگی است. ترجیح خواستهٔ رب به هوای نفس و پیشکش‌کردن نفس و نفیس در راه اعلای کلمهٔ الهی است. گذشتن از خود و پیوستن به رب است. ۷. بیان فضل ایام ذو الحجه برای مردم؛ بیان فضایل مشوق مردمان برای انجام هر کاری است. یادآوری فضایل انگیزه‌بخش واردشدن به جمع فعالان و مشغولان و ره‌پویان مسیر عبادت است. در صورت داشتن قربانی شایسته است نکات زیر را رعایت کنید. از ام‌سلمه رضی‌الله‌عنها روایت است که رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود: هر گاه هلال ماه ذوالحجه را مشاهده نمودید و قصد قربانی‌کردن داشتید، تا حیوان را قربانی نکرده‌اید، چیزی از مو، ناخن و موهای زاید خود را کوتاه نکنید. (مسلم، رقم/۱۹۷۷.) فضایل روز عرفه از ابن‌عمر رضی‌الله‌عنه روایت است که رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود: «… و اما ایستادنت در بعد از ظهر عرفه، خداوند به آسمان دنیا فرود آمده و نزد ملائکه به شما افتخار می‌کند و می‌فرماید: بندگان من با موهای آشفته از هر گوشه‌وکنار به امید بهشتم آمده‌اند. اگر گناهانتان به تعداد شن‌ها یا قطره‌های باران یا کف روی دریا باشد، آنها را بخشیدم. بندگان من از سرزمین عرفه بیرون بروید؛ درحالی‌که شما و کسانی را که برای آنها دعا کرده‌اید، بخشیده‌ام.» (صحیح ترغیب، رقم/۱۱۱۲.) عرفه روزی که دین کامل گردید «الیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا؛ امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین، برای شما برگزیدم.» (مائده: ۳.) ابن‌جریر طبری رحمه‌الله می‌گوید: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم پس از این تاریخ، فقط هشتاد و یک روز زنده بود؛ سپس به‌سوی رفیق اعلی شتافت. طارق‌بن شهاب گفت: مردی از یهودیان نزد عمربن خطاب رضی‌الله‌عنه آمد و گفت: ای امیرالمؤمنین، شما آیه‌ای را در کتاب خویش می‌خوانید که اگر بر ما جماعت یهود نازل می‌شد، قطعاً روز نزول آن را عید می‌گرفتیم. عمر رضی‌الله‌عنه پرسید: کدام آیه؟ یهودی گفت: «الیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ… .» حضرت عمر رضی‌الله‌عنه گفت: «به خدا سوگند، من به روز و ساعتی که این آیه بر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم نازل شد، آگاهم و آن ساعت بعد از ظهر عرفه در روز جمعه بود.» اعمال روز عرفه ۱. روزه‌گرفتن؛ رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم در مورد روزه‌ی روز عرفه فرمود: گناهان سال گذشته و سال آینده را محو می‌کند. (مسلم، رقم/۱۱۶۲.) ۲. دعا کردن؛ عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «أَفْضَلُ الدُّعَاءِ دُعَاءُ یَوْمِ عَرَفَهَ.» (صحیح الجامع، رقم/ ۱۱۰۲.) رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمود: بهترین دعا دعای روز عرفه است. ۳. ذکرکردن؛ عَنْ علی عَنْ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «أفضل ما قلت أنا والنبیون عشیه عرفه: لا إله إلا الله وحده لا شریک له له الملک وله الحمد وهو على کل شیء قدیر» (سلسله الصحیحه، رقم/۱۵۰۳.) رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: بهترین ذکری که من و پیامبران قبل از من در بعد از ظهر روز عرفه گفته‌اند: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ، لَهُ المُلْکُ وَلَهُ الحَمْدُ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیر» می‌باشد.
دیدگاهها بسته است.