صنعت دوا؛ ستون پنهان سلامت و اقتصاد ملی!

در سال‌های نه چندان دور، در زمان اشغال افغانستان توسط آمریکا، یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های مردم افغانستان، عدم دسترسی به دواهای اصلی و با کیفیت بود. فساد گسترده در ساختارهای دولتی باعث شده بود تا مرزها برای ورود دواهای بی‌کیفیت و تاریخ‌گذشته باز بمانند و این دواها که بدون کنترل دقیق وارد می‌شدند، بیشتر از آن‌که علاج باشند، بلای جان مردم می‌گشتند.

در چنین شرایطی، هزاران خانواده برای تداوی مریضان‌شان، اجبارا راهی کشورهای همسایه شده، سفرهایی پرخرج و پرزحمتی را متحمل می‌شدند؛ وضعیت اسفناکی که بار سنگینی بر دوش مردم و سیستم صحی کشور گذاشته بود. بنابراین، نبود دواهای قابل اعتماد، نه تنها باعث اتلاف وقت و مال می‌گردید، بلکه اعتماد مردم به نظام صحی کشور را نیز از بین برده بود.

بعد از روی‌کارآمدن امارت اسلامی و ریشه‌کن‌شدن فساد و در نتیجه جلوگیری از واردات دواهای بی‌کیفیت، امیدهای تازه‌ای در دل‌ها زنده شد و همین امر باعث پیشرفت و توسعه صنعت دواسازی در کشور گردید. اکنون، برخلاف گذشته، افغانستان به جای واردات بی‌رویه و بی‌کیفیت، به تولید داخلی دوا روی آورده است. به گفته اتحادیه تولیدکنندگان دوا، در حال حاضر در سطح کشور بیش از ۹۰۰ نوع دوا تولید می‌شود. از این میان، نزدیک به ۱۰۰ قلم دوا به مرحله خودکفایی رسیده‌اند، که خوشبختانه دیگر نیازی به واردات آن‌ها نیست؛ پیشرفتی که نه تنها یک موفقیت در بخش صحی، بلکه گامی مهم در جهت استقلال اقتصادی کشور نیز به شمار می‌آید.

یکی از ولایت‌هایی که در این زمینه به صورت ویژه درخشیده، ولایت هرات است. این ولایت اکنون به قطب اصلی تولید دوا در کشور تبدیل شده است که با فعالیت بیش از ۳۰۰ کارخانه دواسازی، نیازهای دارویی مردم خود و دیگر ولایات را نیز تأمین می‌نماید. برخی از شرکت‌های بزرگ تولیدی دوا در هرات، با تولید بیش از ۱۳۰ نوع دوا، توانسته‌اند دواهایی با کیفیت جهانی تولید کنند و زمینه اشتغال مستقیم برای ده‌ها تن را نیز فراهم سازند.

تولیدات این کارخانه‌ها شامل دواهای جامد، مایع و نیمه‌مایع می‌باشند و به زودی دواهای تزریقی نیز به آن‌ها اضافه می‌شوند؛ تحولی که نشان‌دهنده ظرفیت بسیار بالای افغانستان برای رشد در این بخش است.

امارت اسلامی نیز با طرح استراتژی «جایگزینی واردات»، تلاش دارد وابستگی کشور را به محصولات خارجی کاهش دهد. در همین راستا، وزارت اقتصاد، تولید دوا را یکی از اولویت‌های اصلی خود دانسته و طی اظهاراتی بیان نموده است که برای موانع موجود، راه‌حل‌های عملی پیدا خواهد نمود.

ناگفته نماند که باگذشت زمان، افغانستان می‌تواند نه تنها در زمینه تأمین دوا به خودکفایی برسد، بلکه در آینده‌ای نزدیک، به یکی از صادرکنندگان دوا نیز مبدل گردد؛ اتفاقی که برای نجات‌یافتن کشور از وابستگی، کمک بسزایی نموده و زمینه‌های کاری بیشتر ایجاد نماید.

بدون شک، صنعت دواسازی یکی از ستون‌های اساسی سلامت جامعه و پیشرفت اقتصادی است که امروز با نگاهی امیدوارانه به تلاش‌های جاری در این عرصه، می‌توان گفت که افغانستان فصل نوینی را آغاز کرده است؛ فصلی که در آن، دردهای مردم با دواهای وطنی درمان می‌شوند و آینده‌ای سالم‌تر برای نسل‌های بعدی رقم می‌خورد.