افغانستان نوین! / بخش هفتم

دیدم دست راستش قطع شده است از علتش پرسیدم گفت که بعد از شکست عساکر ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا در جنگ اخیرش با مخالفانِ شمال، رهبر نظامی بوده و در جنگ با آنان دستش قطع گردیده است.

وزیر مالی و سخن درباره تسویه قرض‌ها و حل موضوع بی‌نوایان

اقتصاد و پول همان دو عنصری هستند که سیاست یک کشور را به حرکت در می‌آورند، زیرا پیشرفت و توسعه مادی یک ملت، جدا از اهمیت اصول و اعتقادات که همه را به خود معطوف می‌کند، با این دو عنصر قابل ارزیابی‌اند. به خاطر اهمیت پول و اقتصاد باید با وزیر مالیه افغانستان ملا محمد ناصر آخند که در سنین پنجاه سالگی است، ملاقات می‌کردم.

 

او وسط یک دفتر بزرگ نشسته بود و پرچم سفید امارت اسلامی افغانستان که منقش به کلمه توحید بود، پشت سر او قرار داشت. در اطرافش مسؤلان بزرگ از مسئول خزانه و مالیات گرفته تا مسئول گمرگ و روابط عمومی همه نشسته بودند.

 

دیدم دست راستش قطع شده است از علتش پرسیدم گفت که بعد از شکست عساکر ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا در جنگ اخیرش با مخالفانِ شمال، رهبر نظامی بوده و در جنگ با آنان دستش قطع گردیده است.

 

در کنار وزیر مالیه افغانستان نشستم و از ایشان در مورد بسیاری از حقایق پولی ومالی و چگونگی مدیریت این وزارتخانه مهم که تمام مخارج دولت را تأمین می‌کند و به طور کلی ماشین اقتصادی افغانستان را زیر اداره خود دارد، پرسیدم.

ترجمه‌ی سخنان‌مان توسط دو جوان فعال و سرزنده که به زبان عربی مسلط بودند، انجام می‌گرفت، یکی از این دو نفر که نامش عبدالحق منصور بود، مسئول روابط عمومی وزارت بود. بیشتر مسئولان روابط عمومی افغانستان در وزارات و سازمان‌ها عربی صحبت می‌کنند و ما نیز ان‌شاءالله یک بخش ویژه را به داستان زبان عربی در افغانستان اختصاص خواهیم داد.

 

نخستین سؤال من از وزیر در مورد شایعات پرداخت قرض‌ها و علت و نوعیت آنها بود که خارجی هستند یا داخلی؟ وزیر فورا جواب داد که قرض‌های ما بیشتر داخلی هستند و قرض‌های خارجی جزئی داریم و آنچه که ما تا حالا تسویه کردیم قرض‌های داخلی بوده‌اند که ۱۵۰ ملیار افغانی معادل دو ملیار دالر می‌رسند و ۹۰٪ آن را پرداخت کردیم و فقط ۱۰٪ باقی مانده است و از خداوند می‌خواهیم که ما را در پرداخت هرچه زودترِ بقیه قرض‌ها یاری نماید.

 

وقتی از وزیر دربارهٔ چالش‌های پیش‌روی این روزهای وزارتش می‌پرسم می‌گوید: دو چالش داریم، اولی موضوع بلوکه شدن دارایی‌های‌مان توسط آمریکاست. بخشی از این پول در بانک‌های سویسی و بخشی در بانک‌های آمریکا است. چالش دوم جلوگیری از استفاده از حواله‌های بانکی است، موضوعی که باعث ایجاد یک بحران واقعی برای تجارت افغانستان به ویژه برای تاجران شده‌است، زیرا شماره یا کد سوئیفت در افغانستان کار نمی‌کند و این یک بحران است و ما تلاش می‌کنیم که آن را حل کنیم.

 

هیئت‌هایی از سازمان ملل به دیدن ما آمدند و ما در این مورد با آنها صحبت کرده‌ایم و آنها به ما قول داده‌اند که مشکل را حل کنند؛ به ویژه بعد از اینکه پیشرفت‌های خوب کار‌مان را مشاهده نمودند و توانایی ما در کنترل شرایط مالی مطابق با قوانین بین‌المللی را از نزدیک باور کردند. همهٔ‌مان مطمئن هستیم که به زودی می توانیم این مشکل را حل کنیم و نماینده‌ای از بانک جهانی به اینجا آمد و از اقدامات خوبی که در این زمینه انجام داده‌بودیم اطمینان حاصل نمود و قول داد سریع مشکل را حل نماید.

 

در سطح کشورهای همسایه دور و نزدیک، ما در تلاش هستیم تا روابط‌مان را ایجاد و یا بهبود ببخشیم و تمرکز‌مان در حال‌حاضر روی سرمایه‌گذاری چین و روسیه است، زیرا چین سرمایه‌گذاری در نفت را در شمال افغانستان آغاز کرده است، جایی که حجم سرمایه‌گذاری چینی‌ها در زمینه‌های مختلف مانند معادن مس، زغال سنگ و سایر موارد به بیش از نیم‌میلیارد دلار می‌رسد، ترکیه ترجیح داده است در زمینه ساخت و ساز و سدسازی برای تولید برق اقدام کند. شرکت هوایی ترکیش ایرلاینز تنها شرکت دولتی است که به افغانستان خدمات می‌دهد. و کشورهای قطر و امارات نیز در افغانستان سرمایه‌گذاری‌ نموده‌اند.

 

وقتی درباره وضع اقتصادی بد مردم با وزیر صحبت می‌کنم، اذعان می‌کند که افغانستان از فقر و بی‌کاری رنج می‌برد، اما متأسفانه این امر بجا مانده از گذشته است و ما به‌اندازه توانایی و امکانات خود تلاش می‌کنیم این مشکلات را کم یا کاملا حل کنیم و ما در مقابل به پروژه‌های که شروع کرده‌ایم اتکا می‌کنیم از جمله این پروژه‌ها یکی کانال خوش‌تپه است که طولش ۲۸۰ کیلومتر است و از رود جیحون در افغانستان امتداد دارد و سه ولایت را تحت پوشش‌ خواهد گرفت و سه میلیون هکتار از زمین‌های زراعتی را آبیاری خواهد نمود و به نظر ما اگر کشور روی آن اتکا کند یک انقلاب زراعتی بوجود خواهد آمد.

 

درمورد پدیده گدائی کردن در کابل، گدایان را جمع‌آوری و تعدادشان را ثبت و احوالشان را زیر بررسی گرفتیم وقتی از محتاج بودن آنها مطمئن شدیم در برابر اینکه دست از گدائی بردارند برایشان معاش ماهیانه تعیین نمودیم. در کنار این، ما بساط معتادان به مواد مخدر که زمان اشغال به یک آفت تبدیل شده بود را جمع نمودیم و معتادان را برای معالجه و درمان به شفاخانه‌های ویژه منتقل کردیم و اکنون تحت معالجه کافی هستند تا پس از آن بتوانند به زندگی عادی و کاری خود برگردند. به فضل الهی علمای امارت پس از آنکه در دوران اشغال، زراعت و تجارت فراگیرشده بود، فتوای منع مواد مخدر و کشت و تجارت آن را صادر کردند و این به نفع افغانستان و جهان خواهد بود.

 

وزیر می‌گوید که در چوکات سیاست‌های دولت مرکزی، گمرک‌ها را به یک اداره محدود کرده‌ایم و اضافه می‌کند که در نتیجه مشکلات اقتصادی که مردم دارند، وقتی تسهیلاتی را برای بازرگانان و مردم از طریق معافیت تخلفات عبور و مرور و جرائم فراهم کردیم و جریمه‌های غیرمالی برای آنها وضع کردیم، کار را برای آنان آسان‌تر کردیم. جریمه‌ها ممنوع است، اما مالیات جمع‌آوری شده و به خزانه واریز می‌شود.

 

وزیر مالیه افغانستان توجه ما را به موضوعی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است، جلب می کند و آن موضوع مجروحان و معلولان جنگ است و می‌گوید که این افراد در کنار بیوه‌ها و یتیمان بالغ بر ۴۰۰ هزار نفر هستند که از هر دو طرف، حکومت و مجاهدین هستند، و ما هزینه هر دو را بدون تبعیض بین آنها می‌پردازیم.

 

وزیر مالیه افغانستان، انتقاد خود از موانع ناشی از بوروکراسی پاکستان در بندر کراچی را که مانع واردات و صادرات بازرگانان افغان می‌شود کتمان نمی‌کند، به‌ویژه که بندر کراچی امروز تنها بندر دریایی است است که افغانستان را به دریا وصل می‌کند. امری که افغانستان را مجبور می‌سازد از بندر جایگزین، چابهار استفاده نماید که امروز هند فعالیتش را آنجا شروع نموده‌است. اما فرق آن است که راه کابل – کراچی کوتاه‌تر از راه کابل- چابهار است.