یادداشت

افغانستان نوین!/بخش ششم

با این حال، شیخ حنفی اذعان می‌کند که چالش‌های اقتصادی پیش‌روی امارت اسلامی زیاداند و ما تلاش می‌کنیم از طریق هماهنگی با دولت‌های نظیر روسیه، چین و ایران و سائر کشورها پروژه‌های بزرگ را اجرایی کنیم.

در ساختمان رئیس الوزراء افغانستان وسط کابل معاون(اداری) رئیس الوزراء شیخ عبدالسلام حنفی نشسته است. او درباره‌ی مذاکرات با آمریکایی‌ها که سال‌ها به‌طول انجامید، سخن می‌گوید.

شیخ حنفی باشنده ولایت جوزجان در شمال افغانستان است. او و رهبر شبه نظامیان ازبک‌ها، ژنرال عبدالرشید دوستم از یک قوم و شهر هستند.

عبدالرشید دوستم الان در خارج از افغانستان زندگی می‌کند و از زمان حمله شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹ در میان مردم از نام و شهرت خوبى برخوردار نیست.

شیخ حنفی پنجاه‌و‌پنج‌ساله، مسیر تحصیلی خود را از مدارس دینی افغانستان آغاز نمود و به مدارس دینی پاکستان رفت و نزد مفتی معروف پاکستانی، شیخ تقی‌الدین عثمانی تحصیل نمود.

میزبان ما از زمان بنیان‌گذاری جنبش طالبان، ملا محمد عمر-رحمه الله- نقش مهمی در تاریخ آن ایفا نمود. او خیلی زود به نهضت پیوست و رئیس بخش معارف ولایت فراه شد و از همان ایام با امیر المؤمنین ملا هبهالله – حفظه‌الله- رهبر کنونی امارت اسلامی آشنا و همراه گردید. با تسلط طالبان بر کابل در سال ۱۹۹۶ او به معاونیت وزارت معارف منصوب گردید و تا سقوط امارت اسلامی توسط حمله آمریکا در سال ۲۰۰۱ عهده‌دار این منصب بود.

با شروع مقاومت در برابر آمریکایی‌ها، وی علاوه بر عضویت در دفتر سیاسی نهضت و عضویت در شورای عالی با دستور ملا محمد عمر-رحمه الله- مسئولیت امور نظامی ولایت جوزجان را که باشنده آن محسوب می‌شد، بر عهده گرفت. او سپس در جریان مذاکرات با آمریکایی‌ها که توسط ملا عبدالغنی برادر اداره می‌شد، معاون دفتر سیاسی جنبش در دوحه شد.

او سخنانش را با زبان عربی فصیح آغاز نمود و از برخی ابعاد مذاکرات با آمریکایی‌ها گفت که مجبورشان کرد کشور را ترک کنند. و از سازندگی که امارت اسلامی افغانستان به محض تسلط بر کابل و دیگر ولایات آغاز نمود نیز سخن به‌میان آورد و خاطرنشان کرد که افزون بر وجود استقلال مذاکره کننده طالبان در مذاکرات، مهم‌ترین نقطه‌ی مذاکرات قوت ایمان، هماهنگی در موضع و هدف بود و افزود: « هماهنگی بالایی بین مذاکره کننده و بین رزمنده در میدان جنگ وجود داشت به‌طوری که ما تصمیم می‌گرفتیم و تصمیم ما به طور کامل در واقعیت عملی می‌گشت.»

 

همه به‌خوبی به یاد می‌آورند موضع طالبان در برابر آمریکا را آنگاه که گذاشتن پرچم آمریکا پشت میز مذاکره برای امضای توافقنامه طرفین را رد کردند، آنان از همان روز نخست نپذیرفتند که روی میز فقط پرچم آمریکا باشد و پرچم آنان نباشد و پس از کش‌وقوس فراوان به این نتیجه رسیدند که پرچم‌های طرفین از روی میز مذاکره برداشته شود و توافقنامه بدون پرچم طرفین به امضا برسد.

معاون رئیس الوزراء به‌خاطر می‌آورد وقتی وارد کابل شدند چگونه بانک‌ها را خالی یافتند و معاش کارمندان به یغما رفته بود وچیزی باقی نمانده بود. این درحالی بود که تعداد کارمندان به بیش از یک‌میلیون و دوصد‌هزار نفر می‌رسید و امارت اسلامی که بر خرابه‌های حکومت مزدور آمریکایی اعلان وجود نموده بود، معاش آنان را خیلی سریع پرداخت کرد. خوشبختانه این موضوع با اعلان فتوای عفو عمومی، همراهی علماء و بزرگان را با خود داشت که طبق مفاد آن یک طالب یا یک افغانی قاتل برادر یا خویشاوند خود را در خیابان مشاهده می‌کرد ولی به او تعرض نمی‌کرد و این نشان‌دهنده نظم و انضباط افغان‌ها به‌طور عموم و سربازان طالبان به‌طور خاص به این دستور بزرگ بود. عفو عمومی امارت اسلامی بهترین وسیله برای التیام زخم‌های جامعه بود و موقعیت امارت را در میان مردم تقویت نموده واعتماد آنان را به حکومت جدید جلب نمود.

هنگامی که شیخ حنفی درباره‌ی وضعیت مخالفان حکومت، به‌ویژه در شمال جایی که اقلیت‌ها در آن زندگی می‌کنند صحبت می‌کند این تقسم‌بندی را رد می‌کند و تأکید می‌کند که ملت افغانستان با همه‌‌ی گروه‌ها، طیف‌ها و نژادهای حامی امارت اسلامی هستند و خودش که از تبار ازبک‌ها است و در سطح بالای امارت اسلامی قرار دارد، گواه این امر است.

مخالفان مسلح پنهان شده‌اند و در حقیقت وجود ندارند و این در کنار مقبولیت مردمی امارت اسلامی نشان‌دهنده تسلط آن بر تمامیت ارضی افغانستان است.

 

اهل شمال بودن شیخ حنفی من را بر آن داشت تا از ایشان درباره‌ی کانال خوش‌تپه بپرسم، پروژه‌ی که اگر مهم‌ترین پروژه افغانستان نباشد، یکی از پروژه‌های حیاتی افغانستان است و کار روی فاز اولش در جریان است. طول کانال ۲۸۰ کیلومتر است و انتظار می‌رود که ساختش ده‌سال طول بکشد. این کانال شاخه‌ای از شاخه‌های رودخانه جیحون است که از کشور همسایه، ازبکستان می‌گذرد. عرضش ۱۰۰ متر و عمقش ۸ متر است. و انتظار می‌رود که سه‌میلیون هکتار از اراضی زراعتی را آبیاری نماید و یک انقلاب در بخش زراعتی ولایت‌های مزارشریف، جوزجان و سرپل که مناطق حاصل‌خیز و معروف زراعتی را دارا هستند، پدید آورد.

 

امارت اسلامی در این پروژه بیش از پنج‌هزار دستگاه حفاری بهره برده است. در پاکستان و افغانستان زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر اعمال فشار از سوی پاکستان برای جلوگیری از موفقیت پروژه به این بهانه که ممکن است این کانال‌کشی‌ها به رودخانه کنر در مرز بین آن و افغانستان نیز کشیده شود و در نتیجه از سهم آب پاکستان کاسته شود. بنابراین پاکستان از ورود مواد سیمانی ویژه‌ی ساخت سدها و کانال‌های آبیاری به‌سمت افغانستان جلوگیری می‌کند. امری که در ضمن چندین عامل دیگر باعث بالا گرفتن تنش موجود بین دو کشور شده است.

یک روشنفکر افغانی در کابل برایم تعریف نمود که حامد کرزی، رئیس جمهور سابق افغانستان از جرج بوش رئیس جمهور وقت آمریکا که از دوستان نزدیک وی بود خواسته بود که در ساخت سدها با او همکاری نماید تا مثل رئیس جمهور داود‌خان که سدهای امروزی خاطرات او را در ذهن‌ها زنده نگهداشته، یاد او نیز در خاطرها بماند. بوش که به او وعده داده بود به بهانه‌ی اینکه دولت‌های همسایه و مشخصا پاکستان با این کار موافقت نمی‌کند از عمل به وعده‌اش سرباز زد. حالا این داستان به صرف‌نظر از درست بودنش، منعکس کننده‌ی روحیه‌ی عمومی افغان‌ها نسبت به کشور همسایه، یعنی پاکستان است.

 

با این حال، شیخ حنفی اذعان می‌کند که چالش‌های اقتصادی پیش‌روی امارت اسلامی زیاداند و ما تلاش می‌کنیم از طریق هماهنگی با دولت‌های نظیر روسیه، چین و ایران و سائر کشورها پروژه‌های بزرگ را اجرایی کنیم. به‌عنوان مثال، حکومت سابق، افغانستان را در برابر برق به همسایگان رهن داده بود، زیرا ۹۰٪ برقش را از کشورهای همسایه ازبکستان، ترکمنستان و ایران وارد می‌کرد.

کار ما امروز در عوض واردات برق از کشورهای همسایه، تمرکز بر ساخت سد در افغانستان و نیز بکارگیری انرژی خورشیدی است. شیخ حنفی شائعات درباره تحریم بین‌المللی افغانستان را رد می‌کند و معتقد است که ما روزانه پذیرای هیئت‌های زیادی هستیم. شما هیئت‌های از کشورهای نظیر اندونیزیا، ترکیه، قطر، امارات و سایر کشورها را می‌بینید که دائما برای هماهنگی و همکاری به نزد ما مراجعه می‌کنند و ما امیدواریم هیئت‌ها و‌دولت‌های دیگر برای استفاده از فرصت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری در افغانستان پیش قدم شوند و این فرصت‌ها را از دست ندهند.