افغانستان؛ قدرت نوظهور انرژی تجدیدپذیر در منطقه

توجه: مقالات وب‌سایت الاماره دری تنها نظر نویسندگان است و لزوماً این وب‌سایت نیست.

افغانستان از پتانسیل قابل‌توجهی برای تولید انرژی از منابع مختلف تجدیدپذیر برخوردار است. با وجود منابع طبیعی گسترده، موقعیت جغرافیایی مناسب و تابش فراوان خورشید، این کشور می‌تواند نیازهای انرژی داخلی خود را تأمین کرده و حتی به یکی از صادرکنندگان انرژی در سطح منطقه تبدیل شود.

افغانستان با در اختیار داشتن منابع آبی فراوان و زمین‌های کوهستانی، ظرفیت تولید بیش از ۲۳ هزار میگاوات برق از انرژی آبی را داراست؛ اما تاکنون تنها بخش اندکی از این ظرفیت مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. بندهایی مانند کجکی، نغلو، سلما و کمال‌خان از جمله پروژه‌های فعال در این زمینه به شمار می‌روند.

علاوه بر این، افغانستان با برخورداری از بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، ظرفیت بالقوه‌ای برای تولید بیش از ۲۲۰ هزار میگاوات برق از انرژی خورشیدی دارد. این پتانسیل می‌تواند نقش مهمی در تأمین انرژی مناطق روستایی و دورافتاده ایفا کند. همچنین، مناطقی نظیر هرات و شمال کشور از ظرفیت بالایی برای تولید برق از انرژی بادی برخوردارند و برآوردها نشان می‌دهد که امکان تولید حدود ۶۷ هزار میگاوات برق از این منبع نیز وجود دارد.

در کنار این منابع، افغانستان توانایی تولید بیش از ۴ هزار میگاوات برق از منابع گازی را نیز داراست. بهره‌گیری از بیوگاز در مناطق روستایی نه‌تنها می‌تواند به کاهش وابستگی به سوخت‌های فوسیلی کمک کند، بلکه بهبود شرایط اقتصادی و زیست‌محیطی را نیز در پی خواهد داشت.

با وجود این منابع سرشار، افغانستان طی دهه‌های اخیر با چالش‌های متعددی در زمینه تولید و توزیع برق روبه‌رو بوده است. بخش عمده‌ای از برق مصرفی کشور همچنان از طریق واردات از کشورهای همسایه تأمین می‌شود.

با روی‌کار آمدن دوباره امارت اسلامی، تمرکز بیشتری بر بهره‌برداری از منابع داخلی معطوف شده و تلاش می‌شود تا ضمن تأمین نیازهای انرژی کشور از منابع بومی، افغانستان در آینده به یکی از کشورهای صادرکننده انرژی در سطح منطقه تبدیل گردد.

از جملۀ ابتکارات اخیر حکومت، پروژۀ تولید ۴۰ میگاوات برق آفتابی در ولسوالی دهدادی ولایت بلخ است. این پروژه که یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های برق آفتابی در افغانستان به‌شمار می‌رود که در چارچوب سیاست ملی انرژی تجدیدپذیر و برنامه‌های توسعۀ پایدار، طراحی و به منصه اجرا گذاشته شده است.

پروژۀ مذکور در زمینی به مساحت ۵۰۰ جریب در منطقه برشناکوت ولسوالی دهدادی ولایت بلخ احداث شده است و قابلیت تبدیل انرژی آفتابی به برق را با بازدهی بالا داراست. این پروژه با سرمایه‌گذاری حدود ۲۸ میلیون دالر، از طریق مشارکت بخش خصوصی و با حمایت دولت، در حال تطبیق می‌باشد. مراحل مختلف این طرح شامل طراحی، تأمین تجهیزات، نصب، بهره‌برداری و آموزش نیروی انسانی است که با هدف توسعۀ پایدار و ارتقای ظرفیت‌های فنی داخلی اجرا می‌گردد.

این پروژه با اهداف کاهش وابستگی به واردات انرژی، افزایش دسترسی شهروندان به برق، توسعۀ اقتصادی محلی، حفاظت از محیط زیست و ارتقای ظرفیت‌های انسانی به اجرا گذاشته شده است.

با اجرای این پروژه، زمینۀ اشتغال برای بیش از ۴۵۰ تن فراهم گردیده، ۴۰ هزار خانواده و ۱۲۰۰ کارخانه صنعتی و تولیدی در این ولایت از برق مستفید شده و در کنار تأمین انرژی پایدار، گام‌های مؤثری در راستای بهبود سطح زندگی مردم و ارتقای کیفیت خدمات عمومی برداشته خواهد شد. موفقیت این پروژه می‌تواند به‌عنوان الگویی مؤثر برای جذب سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مشابه در سایر ولایت‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

پروژۀ تولید ۴۰ میگاوات برق آفتابی در ولسوالی دهدادی ولایت بلخ، نماد گذار افغانستان از وابستگی به واردات انرژی به‌سوی خودکفایی مبتنی بر منابع داخلی و پاک به‌شمار می‌رود. این طرح، با لحاظ جنبه‌های فنی، اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی، یکی از گام‌های اساسی در راستای تحقق چشم‌انداز توسعۀ پایدار کشور است.

توسعۀ پروژه‌های مشابه می‌تواند نقش چشم‌گیری در بهبود سطح زندگی مردم، رشد اقتصادی و حفاظت از محیط زیست ایفا نماید. افغانستان با بهره‌برداری مؤثر از منابع انرژی تجدیدپذیر خود، این ظرفیت را دارد که به خودکفایی انرژی دست یافته، وابستگی به واردات برق را کاهش دهد و بستر مناسبی برای توسعۀ اقتصادی و اجتماعی فراهم سازد.

سرمایه‌گذاری در این حوزه نه‌تنها به بهبود وضعیت انرژی در کشور کمک می‌کند، بلکه با ایجاد فرصت‌های شغلی و تقویت زیرساخت‌های ملی، مسیر دستیابی به توسعۀ پایدار را نیز هموار می‌سازد.#