احداث بندها؛ نویدی برای حفظ آب‌های کشور

توجه: مقالات وب‌سایت الاماره دری تنها نظر نویسندگان است و لزوماً دیدگاه این وب‌سایت نیست.

از آن‌جایی که آب‌ یکی از منابع محدود و آسیب‌پذیر بوده و روزبه‌روز در حال کاهش است، توجه به این منبع و اداره‌ی درست آن در زندگی بشر بسیار حیاتی است. بشر در زندگی خود به آب نیاز مبرم دارد، خداوند متعال نیز این نعمت بزرگ را به‌وفور و رایگان در اختیار بندگان قرار داده‌است تا از آن به‌خوبی استفاده نمایند؛ اما بی‌توجهی نسبت به این نعمت کلان می‌تواند زندگی بسیاری از مردم را با مشکل مواجه نماید. امارت اسلامی با درک همین جایگاه، در صدد است تا منابع آبی کشور را حفظ و نگهداری نموده و از تضییع و هدررفتن آن جلوگیری نماید.

افغانستان منابع آبی سرشار و فراوانی دارد که با کنترل آن می‌توان نیازهای مردم این مملکت را تا حد زیادی حل کرد. بزرگ‌ترین مشکل فراراه دهقانان و کشاورزان در طی چندین دهه این بود که منابع آبی این کشور به‌خوبی مدیریت نمی‌شد و آب‌های این کشور به خارج از مرز کشور می‌رفت تا جایی که از صددرصد آبِ کشور فقط از ۳۶ درصد آن کار گرفته می‌شد و بخشی بزرگی از آن به کشورهای همسایه می‌‌رفت.

در حال حاضر آب‌های سطحی افغانستان به ۴۹ میلیارد مترمکعب آب می رسد و ۱۸ میلیارد مترمکعب آب دیگر را آب‌های زیر زمینی می‌سازند.

با وجود فراوان بودن آب؛ اما در حال حاضر در حدود سه میلیون و پنجصد هزار هکتار زمین قابل کشت در کشور به علت نبود آب برای کشت از کشت کردن باز مانده‌است؛ با حاکم شدن امارت اسلامی و نظم‌گرفتن کشور، مسئولین امارت اسلامی به بخش آب و سدسازی توجه شایانی نموده‌اند که در آینده‌ی نزدیک می‌تواند مشکلاتِ بسیاری از مردم این مرز‌وبوم را حل کند.

بخشی از تلاش‌هایی را که امارت اسلامی جهت حفظ و نگهداری آب‌ها انجام داده‌است می‌توان به‌طور اختصار نام برد:

۱. ساخت کانال قوش تیپه که کار آن ۸۰ فیصد پیشرفت کرده‌است. این کانال با هزینه‌ی بیش از ۶۰ میلیارد دالر از بودجه دولت افغانستان ساخته می‌شود. وزارت زراعت، آبیاری و مالداری می گوید که کانال قوش تیپه سه میلیون جریب زمین را در شمال کشور آبیاری خواهد کرد و افغانستان از رهگذر کشاورزی خودکفا خواهد شد؛

۲. ساخت بند پاشدان؛ بند آب پاشدان در ولسوالی کرخ و در ۲۵ کیلومتری شهر ولایت هرات موقعیت دارد که کار ساخت آن در سال ۱۳۹۰ خورشیدی آغاز شد و قرار بود در سه سال تکمیل شود؛ اما متأسفانه به‌خاطر نبود اراده‌ی قوی و همت بلند و تلاش برای کار با چندین سال تأخیر روبه‌رو شد. بر اساس گزارش‌ها ۸۰ درصد کار این پروژه تکمیل شده‌است. این بند، با ذخیرۀ ۴۵ میلیون مترمکعب آب، ظرفیت تولید دو میگاوات برق و آبیاری ۱۳هزار هکتار زمین کشاورزی را دارد که با هزینۀ ۱۱۷میلیون دالر ساخته می‌شود.

۳. ساخت و تکمیل کردن بند شاه و عروس که روز سه‌شنبه (۱۱ جدی، ۱۴۰۳ هجری شمسی) با حضورداشت مقامات بلندپایه‌ی امارت اسلامی افتتاح گردید.

به گفته‌ی معاون اقتصادی ریاست‌الوزرا ملا عبدالغنی برادر: «کار این بند در سال ۱۳۸۹ خورشیدی آغاز شد و کارهای باقی‌مانده آن به شکل مسلکی با تلاش‌های امارت اسلامی افغانستان به پایان رسید.» این بند با هزینه‌ی ۵۲ میلیون دالر از بودجه‌ی انکشافی دولت ساخته شده‌است.

بربنیاد اطلاعات وزارت انرژی و آب، بند شاه و عروس ۷۷ متر ارتفاع  دارد و ۳۰ میلیون مترمکعب آب را می‌تواند در یک سال تنظیم کند. به همین ترتیب این بند می‌تواند یک اعشاریه دو میگاوات برق تولید کند، آبیاری ۳هزار و ۵۰۰ هکتار زمین کشاورزی و پنج میلیون مترمکعب آب آشامیدنی را تامین کند.

۴. ساخت بند بخش‌آباد فراه

وزارت انرژی و آب از تکمیل شدن نزدیک به ۶۰ درصد کار ساخت‌وساز فاز نخست بند بخش‌آباد فراه خبر می‌دهد.

مطیع‌الله عابد سخن‌گوی وزارت انرژی و آب امارت اسلامی می‌گوید که این بند ظرفیت آبیاری بیش از ۶۸ هزار جریب زمین را دارد و با تکمیل شدن آن، ۲۷ میگاوات برق نیز تولید خواهد شد.

آقای عابد در این باره گفت: «بند بخش‌آباد که در ولایت فراه موقعیت دارد، یکی از پروژه‌های مهم وزارت انرژی و آب است. در حال حاضر کار فاز اول آن تقریباً ۶۰ درصد پیش رفته است. در فاز اول دو تونل موجود است که هر تونل ۵۰۰ متر درازا دارد. خوشبختانه، کار حفاری این تونل‌ها به پایان رسیده و اکنون کار کانکریت‌ریزی آن‌ها جریان دارد.» ساخت بند بخش‌آباد به ۴۳۰ میلیون دالر بودجه نیاز دارد.

۵. شروع کار بر بند کج‌صمد

هفته‌ی گذشته (۵ جدی، ۱۴۰۳ خورشیدی) کار پژوهش بند کج‌صمد، با هزینه نزدیک به دو میلیارد افغانی، در ولسوالی گلستان ولایت فراه از سوی وزارت احیا و انکشاف دهات آغاز شد.

این بند به درازی ۵۶ متر، ظرفیت ذخیره سازی ۱۴۰ میلیون متر مکعب را دارد.

محمد یونس آخندزاده سرپرست وزارت احیا و انکشاف دهات گفت: «دیزاین این بند را انجنیران افغان خودما به عهده می‌گیرند. انجنیران موفق و با تجربه هستند و ما این بند را بالای افغان‌ها دیزاین می‌کنیم. که دیزاین آن بین ۶ تا ۷ ماه تکمیل خواهد شد که پس از آن وارد مرحله قرارداد خواهیم شد.»

با تکمیل شدن این پروژه نیازهای آبی بسیاری از مردم خاشرود، دلارام، گلستان و چخانسور حل خواهد شد.

این‌ها تنها بخشی از کارهایی هستند که امارت اسلامی بر حفظ و نگهداری آب‌های کشور در دست دارد. در آینده شاهد برنامه‌های بهتری خواهیم بود. مولوی عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست‌الوزرا می‌گوید: «حکومت سرپرست برنامه‌های مهمی را جهت کنترل آب‌های کشور روی دست دارد.»